Vaatomleiding in de benen

(Bypass)

Deze folder geeft u een globaal overzicht van de behandeling bij arterieel vaatlijden (slagaderverkalking) aan de benen. Het is goed om u te realiseren dat de situatie voor u persoonlijk anders kan zijn dan hier beschreven.

Als u een operatie moet ondergaan, is het belangrijk dat de gang van zaken rond de operatie duidelijk is voor u. Stel daarom vóór de operatie al uw vragen aan uw behandelend arts. Pas dan kunt u toestemming geven voor de operatie.

In deze folder wordt er gesproken over slagaders en aders. Slagaders zijn verantwoordelijk voor transport van het bloed van uw hart naar de rest van uw lichaam. De ader zorgt voor de terugvoer van het bloed naar uw hart.

Bij een bypass operatie maakt de vaatchirurg een omleiding langs een ernstige vernauwing of afgesloten deel in een slagader in uw been. Bypass betekent letterlijk ’omleiding’ of ’overbrugging’.

Een bypass operatie wordt uitgevoerd wanneer looptraining onvoldoende effect heeft en wanneer een dotterbehandeling niet mogelijk is. Omdat de kans op complicaties bij deze operatie groot is wordt er meestal pas tot een operatie over gegaan wanneer er sprake is van ‘kritieke ischaemie’ (onvoldoende doorbloeding). U hebt dan vaak pijn in rust of in de nacht of u hebt wonden die niet willen genezen.

Bij een vernauwing of afgesloten slagader in het bovenbeen (dijbeen) sluit de vaatchirurg de bypass (omleiding) aan op de slagader ter hoogte van de lies. Voor de onderste aansluiting wordt de juiste plaats gezocht in de slagader voorbij de afsluiting. Dit kan zijn boven de knie (supragenuale bypass) of onder de knie (infragenuale bypass).

De operatie kan plaatsvinden onder algehele verdoving (narcose) of onder zogenaamde plaatselijke verdoving, via een ‘ruggenprik’. Met de ruggenprik wordt alleen het onderste gedeelte van uw lichaam gevoelloos gemaakt; zie ook de folder ’Anesthesie’.

Er zijn twee soorten bypasses:

• een bypass waarvoor een eigen ader wordt gebruikt. Dit heeft de voorkeur. U heeft aders in uw been die gemist kunnen worden en die de functie van de slagader kunnen overnemen.
• Een bypass van kunststof. Wanneer de kwaliteit van uw eigen aders onvoldoende is, kan een kunststof bypass worden gebruikt.

Voor de bypass met een aansluiting boven de knie maakt het geen groot verschil voor de doorgankelijkheid op lange termijn of een eigen ader of kunststof materialen worden gebruikt. Bij de bypass met een aansluiting onder de knie wordt bij voorkeur een eigen ader gebruikt. De ader die gebruikt wordt voor de bypass ligt ook in het bovenbeen. Deze ader kunt u missen, aangezien dieper in het been de hoofdaders liggen. Deze zijn verreweg het belangrijkst voor het terugvoeren van bloed. Het is belangrijk dat de ader van goede kwaliteit is. Dit betekent dat er voldoende lengte is en de diameter van de ader voldoende is.

Heeft u in het verleden een spataderoperatie ondergaan, of is deze ader te dun of verstopt door een vroegere aderontsteking? Dan kan het zijn dat u geen bruikbare ader heeft voor een bypassoperatie. Dit kan een reden zijn om een kunststof bypass te gebruiken.

Na de operatie wordt een aantal zaken gecontroleerd, zowel op de uitslaapkamer als op de verpleegafdeling:

• het kloppen van de slagaders op uw voet;
• lekkage van de wond;
• de temperatuur van uw benen;
• uw bloeddruk, hartslag en lichaamstemperatuur.

Na de operatie moet u zo snel mogelijk weer gaan lopen.

U verblijft enkele dagen in het ziekenhuis.

Geen enkele ingreep is vrij van complicaties. Zo zijn ook bij deze operatie de normale risico's op complicaties van een operatie aanwezig, zoals een bloeding, trombose, longembolie, longontsteking, blaasontsteking of hartinfarct. Wondinfecties komen bij deze operatie wat vaker voor omdat het been al langere tijd bloed tekort heeft en daardoor minder snel geneest. Verder moet u er rekening mee houden dat na genezing het gevoel in het gebied rond het operatielitteken kan veranderen.

Bij operaties aan een slagader zijn er ook specifieke complicaties mogelijk: een nabloeding of een afsluiting van de vaatprothese of van de gebruikte ader (trombose).

Bij het optreden van een dergelijke complicatie moet vaak opnieuw geopereerd worden.

Vóór de operatie krijgt u een lichamelijk onderzoek door de anesthesist. Soms vraagt de anesthesist nog een extra beoordeling van de longarts of cardioloog. De anesthesist informeert u ook over de te kiezen narcosevorm voor de operatie.

Na de operatie is het nodig dat u medicijnen blijft gebruiken om het bloed dunner te houden. Soms moet dit via de trombosedienst verlopen. Het herstel kan langer duren dan u denkt. Het naleven van de leefregels kan uw herstel helpen.

Indien u suikerziekte, een te hoge bloeddruk of een te hoog cholesterolgehalte heeft, is het van groot belang dat deze goed onder controle zijn. Een gezonde levenswijze is heel belangrijk, dus: absoluut niet roken, veel lichaamsbeweging, geen overgewicht en een goed gereguleerde bloeddruk, bloedsuiker- en cholesterolgehalte.

De ’Hart en vaatgroep’ behartigt de belangen van patiënten met arterieel vaatlijden.

De Hart &Vaatgroep/Hartstichting

Prinses Catharina-Amaliastraat 10 (let op: dit is niet de Amaliastraat)

2496 XD Den Haag

Postbus 300

2501 CH Den Haag

telefoonnummer: 088 - 1111 600

e-mail: info@hartenvaatgroep.nl

Heeft u nog vragen? Stel deze gerust aan uw behandelend arts of huisarts. Wanneer zich thuis na de operatie problemen voordoen, neem dan contact op met de huisarts of het ziekenhuis.

De polikliniek Heelkunde is bereikbaar:

• van maandag tot en met vrijdag
• van 0.800 -16.15 uur
• telefoonnummer (070)210 2735

Buiten kantooruren en alleen in geval van spoedeisende hulp kunt u bellen met de Spoedeisende Hulp, telefoonnummer (070)210 2060.

Met dank aan de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde.