Uitdroging voorkomen bij ouderen

Het gebruik van felgekleurde bekers bij het drinken

Wellicht is het u al eens opgevallen: veel kwetsbare en oudere patiënten in het HagaZiekenhuis krijgen hun drinken in felgekleurde bekers. Dat doen we omdat uit onderzoek blijkt dat deze patiënten dan vaker drinken dan wanneer we het drinken in neutrale bekers geven. Drinken is heel belangrijk om bij kwetsbare ouderen de kans op uitdroging (dehydratie) te voorkomen. We krijgen regelmatig vragen hierover. In deze patiënteninformatie geven we antwoord op die vragen.

Dehydratie of uitdroging betekent een tekort aan vocht. Vooral oudere, kwetsbare patiënten drinken vaak (te) weinig. Door de ziekenhuisopname drinkt deze groep vaak nog minder dan normaal of helemaal niet. Daarom is het belangrijk om het drinken bij ouderen te stimuleren.

Naast te weinig drinken is ook te veel vochtverlies (door bijvoorbeeld langdurige diarree of braken) oorzaak van uitdroging. Tijdens periodes van hitte is het risico nog hoger.

Om uitdroging te voorkomen is het voor ouderen belangrijk dat zij minimaal 1,7 liter vocht per
24 uur innemen. In het ziekenhuis stimuleren we patiënten op diverse manieren om voldoende te drinken. Het gebruik van fel gekleurde bekers is één van die manieren.

De verschijnselen bij uitdroging zijn:

• droge lippen en mond en daardoor moeilijker kunnen praten;
• droge huid en slijmvliezen van neus en ogen;
• ogen liggen dieper in de kassen;
• de tong is droog en bevat soms groeven of is verdikt;
• afnemende urineproductie, urine is donkerder van kleur;
• afnemend lichaamsgewicht;
• duizeligheid;
• lusteloosheid of sufheid;
• delier (acute verwardheid).

De volgende groepen patiënten lopen meer risico op uitdroging:

• patiënten die een CVA (beroerte) hebben gehad;
• patiënten met delier (acute verwardheid);
• patiënten bekend met dementie;
• patiënten met slikstoornissen;
• patiënten met neurologische aandoeningen zoals Multiple Sclerose (MS) of de ziekte van Parkinson;
• patiënten ouder dan 70 jaar.

Uitdroging bij kwetsbare ouderen is een groot gezondheidsprobleem . Het betekent vaak verschillende complicaties en een langere ziekenhuisopname. Door uitdroging kunnen stoornissen ontstaan in het cognitief en mentaal functioneren. Vaak ontstaat een toestand van acute of toegenomen verwardheid (delier).

Uitdroging geeft een verhoogde kans op het ontstaan van ziektes en het maakt tevens de behandeling van veel ziektes moeilijker. Bij ouderen treedt vaak een blijvend functieverlies op.

Er kunnen ook allerlei lichamelijke ongemakken ontstaan, zoals pijnlijke spieren, hoofdpijn, droge huid en misselijkheid. Ook blaasontsteking, nierstenen, constipatie/obstipatie (verstopping) zijn een mogelijk gevolg van uitdroging. Tot slot verhoogt het ook het risico op sterfte.

Om uitdroging te voorkomen is het belangrijk dat de patiënt voldoende drinkt. U kunt op verschillende manieren helpen:

• bied hulp aan bij het drinken;
• geef drinken dat de patiënt lekker vindt;
• herinner de patiënt eraan te drinken. Dit blijkt bij veel ouderen te helpen, vooral bij ouderen met geheugenproblemen;
• zorg voor de beschikbaarheid van water. Een flesje kan handig zijn, maar ook het aanbieden van vocht in felgekleurde bekers.

Kleur prikkelt onze zintuigen. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat mensen met cognitieve stoornissen meer eten en meer drinken bij het gebruik van tafelgerei in een opvallende kleur. De kleur zelf is daarbij minder belangrijk dan het contrast. Een rode beker op een rode tafel werkt minder goed dan een rode beker op een witte tafel.

De kleur geeft de patiënt een visuele prikkel om te drinken, waardoor het risico op dehydratie verkleint. In het HagaZiekenhuis gebruiken we om die reden de gekleurde bekers. Op deze manier optimaliseren we de zorg voor kwetsbare ouderen in het ziekenhuis. Uiteraard kunt u felgekleurde bekers ook heel goed bij de patiënt thuis gebruiken.