Ooroperaties bij kinderen

De keel-, neus-, en oorarts (KNO-arts) heeft bij uw kind een operatie aan een van de oren voorgesteld. In deze brochure wordt informatie gegeven over de werking van het oor en de gang van zaken rondom de operatie.

Het oor is nodig voor het horen van geluid. Geluid is een luchttrilling. Deze trilling komt via de oorschelp en gehoorgang bij een dun vlies aan, dat dan eveneens in trilling raakt. Dit zogenoemde trommelvlies geeft deze trilling door aan een keten van gehoorbeentjes. Dit zijn drie zeer kleine, met gewrichtjes aan elkaar vastzittende gehoorbeentjes: hamer, aambeeld en stijgbeugel. Deze gehoorbeentjes bevinden zich in een ruimte achter het trommelvlies, het middenoor genaamd.

De geluidstrilling wordt uiteindelijk door de stijgbeugel doorgegeven aan het eigenlijke hoorzintuig: het binnenoor of slakkenhuis. De signalen die als gevolg van het geluid in het slakkenhuis ontstaan, worden via de gehoorzenuw naar de hersenen getransporteerd. Wanneer deze signalen tenslotte aan de buitenkant van de hersenen, de hersenschors, zijn aangekomen, dan worden we geluid gewaar of anders gezegd: dan horen we geluid.

In het algemeen geldt dat opereren zinvol kan zijn, wanneer het probleem ligt in de gehoorgang, het trommelvlies of in het middenoor (inclusief gehoorbeentjes). Bijvoorbeeld bij:

• een te nauwe gehoorgang.
• een middenoorontsteking die niet geneest door oordruppels en/of antibiotica.
• bepaalde vormen van gehoorverlies.

Indien na een periode van ontsteking toch enige schade is ontstaan, bijvoorbeeld een gat in het trommelvlies of een beschadiging aan een van de gehoorbeentjes, dan kan dit in het algemeen met een operatie worden hersteld.

Het kan ook voorkomen dat een gehoorbeentje (meestal de stijgbeugel) is vastgegroeid aan zijn omgeving. Hieraan hoeft geen ontsteking te zijn voorafgegaan. Ook deze oorzaak van gehoorverlies kan vaak met een operatie worden verholpen.

Wanneer de gehoorgang te nauw is, dan kan deze door een operatie wijder gemaakt worden. Het merendeel van de ooroperaties betreft operaties aan trommelvlies en middenoor. Soms wordt een klein strookje haar boven en achter het oor weggeschoren. Daarna wordt de operatie meestal via een snede achter de oorschelp uitgevoerd. Ook kan er via de gehoorgang zelf geopereerd worden.

Veelal is het mogelijk om tijdens eenzelfde operatie, zowel een ontsteking te verwijderen als de oorzaak voor de slechthorendheid weg te nemen. In dat geval is de operatie dan sanerend én gehoorverbeterend geweest.

Een zogenaamde sanerende operatie heeft als doel om een aanwezige ontsteking in het oor te verwijderen en het oor op deze wijze te laten genezen. Vaak is het bij deze ingreep nodig om niet alleen het middenoor te openen, maar ook het daarachter gelegen deel van het schedelbot.

Een gehoorverbeterende ooroperatie is uiteraard bedoeld om het gehoor te verbeteren. Dit kan zijn door het trommelvlies te sluiten, door het herstellen van de gehoorbeenketen, of het gedeeltelijk vervangen van de vastzittende stijgbeugel, etc. In sommige gevallen zal daarbij gebruik gemaakt worden van kunststofmateriaal.

In de brochure van het HagaZiekenhuis, locatie Juliana Kinderziekenhuis (opnameboekje voor ouders en / of verzorgers) staat uitgebreide informatie over de gang van zaken in het ziekenhuis en tips hoe u uw kind zo goed mogelijk kunt begeleiden voor, tijdens en na de opname. Deze brochure heeft u inmiddels ontvangen. Mocht dit niet zo zijn, dan kunt u de brochure op de polikliniek of bij het Opnamebureau van het ziekenhuis opvragen.

Omdat de ingreep onder algehele narcose plaatsvindt krijgt u voor de operatie een aparte afspraak op de polikliniek waar een arts een lichamelijk onderzoek bij uw kind verricht. Dit is niet de arts die uw kind opereert. Deze arts kan u dus geen inhoudelijke informatie over de ingreep geven.

Eén dag voor de geplande operatie belt u naar het Opnamebureau - telefoonnummer 070 210 7368. Daar vertellen zij u hoe laat en waar u zich met uw kind moet melden en vanaf hoe laat uw kind niets meer mag eten en drinken, omdat uw kind NUCHTER moet zijn voor de operatie.

Op de dag van de operatie meldt u zich bij het Opnamebureau in de hal van het Juliana Kinderziekenhuis. Van hieruit worden u en uw kind naar de verpleegafdeling gebracht. Uw kind wordt in de loop van de dag geopereerd en mag, als alles naar wens verloopt, de volgende dag weer naar huis. Soms krijgt u voor uw kind een recept mee voor pijnstillers en/of een antibioticum. Houd u zich aan de voorgeschreven dosering. Een antibioticumkuur dient altijd in zijn geheel te worden afgemaakt.

Tot de eerste poliklinische controle mag het haar van uw kind niet nat worden en moet uw kind rustig aan doen. Dit betekent niet sporten, (voorover) bukken, persen etc. Uw kind mag ook niet in de zon. Betreft de ingreep een gehoorverbeterende ingreep dan duurt het minimaal 6 weken voordat het resultaat beoordeeld kan worden. Dit gebeurt met behulp van een hoortest.

Geen enkele ingreep is vrij van de kans van complicaties. Zo zijn ook bij deze operatie de normale risico's op complicaties van een operatie aanwezig zoals een wondinfectie of nabloeding. Daarnaast zijn risico’s en complicaties bij een ooroperatie uiterst zeldzaam, minder dan 1 %.

Daar tegenover staat dat de kans op het ontstaan van deze complicaties bij het laten bestaan van een ontsteking of een naar binnengegroeid trommelvlies groter zijn dan de gevolgen van een operatie.

• Letsels van het binnenoor: hierdoor kan uw kind slechter gaan horen
• Lestel van de smaakzenuw: meestal is dit tijdelijk, soms echter blijft uw kind een "metalen" smaak in de mond houden.
• Letsel van de aangezichtszenuw: uw kind kan een halfzijdige verlamming van het gelaat krijgen.
• Letsel van het evenwichtsorgaan met als gevolg een tijdelijke, maar soms een permanente evenwichtsstoornis. Wanneer het evenwichtsorgaan bij de ontsteking betrokken is, kunnen er wat duizeligheidklachten zijn. Deze zijn in het merendeel van de gevallen van voorbijgaande aard.

• Sommige kinderen zijn misselijk na een ingreep. Dit kan soms tot de dag na de ingreep duren.
• Een ooroperatie is na afloop in het algemeen weinig pijnlijk, óók als daarbij bepaalde botgedeelten van de schedel uitgeboord worden. Een lichte pijn in of rond het oor, of wat spierpijn in de nek kan voorkomen.
• Na de operatie wordt een verband aangebracht. Door het verband kan wat wondvocht lekken.
  Zo nodig wordt het verband de volgende dag voor ontslag nog verwisseld. Het verband moet
  2 dagen blijven zitten, waarna u het zelf kunt verwijderen. Het gaasje op het oor mag u ook afnemen. Er bevindt zich dan regelmatig wat opgedroogd bloed op het oor. Dit kan voorzichtig deppend met een vochtig washandje worden verwijderd. Tijdens de eerste poliklinische controle worden ook eventuele hechtingen verwijderd. 2 dagen blijven zitten, waarna u het zelf kunt verwijderen. Het gaasje op het oor mag u ook afnemen. Er bevindt zich dan regelmatig wat opgedroogd bloed op het oor. Dit kan voorzichtig deppend met een vochtig washandje worden verwijderd. Tijdens de eerste poliklinische controle worden ook eventuele hechtingen verwijderd.

Hierover is niet zondermeer een uitspraak te doen, omdat er veel verschillende redenen bestaan voor het verrichten van een operatie aan het oor. Uw arts zal zo zorgvuldig mogelijk proberen in te schatten hoe groot de kans is op afname of verdwijnen van de klachten bij uw kind. Ook het (geringe) risico van complicaties zal hierbij worden meegewogen.

Indien u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, kunt u contact opnemen met de KNO-arts via het Afsprakenbureau van het HagaZiekenhuis, locatie Juliana Kinderziekenhuis: (070) 210 7300.