BCG blaasspoeling

In uw blaas zijn één of meer kwaadaardige tumoren vastgesteld. Deze tumoren zijn tijdens de operatie (TUR blaas) via de plasbuis verwijderd. Maar bij minimaal de helft van de patiënten komen deze blaastumoren terug. Blaasspoelingen maken de kans hierop kleiner. Deze folder geeft u algemene informatie over de nabehandeling met BCG-spoelingen. Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen, stelt u deze dan gerust.

In het begin van de 20ste eeuw ontdekten Calmette en Guérin van het Pasteur instituut dat tuberculosebacteriën hun ziekmakend vermogen verloren, wanneer ze bij herhaling in een mengsel van koeiengal en gekookte aardappelen werden gekweekt. Maar deze verzwakte bacteriën konden wel een afweerreactie in het lichaam oproepen.

In 1976 werd deze verzwakte bacteriestam, genaamd Bacillus Calmette-Guérin (BCG), voor het eerst gebruikt bij de behandeling van oppervlakkige blaaskanker. Inmiddels is duidelijk dat het gebruik van BCG een goed wapen is bij de behandeling van oppervlakkige kwaadaardige aandoeningen van de blaas.

Bij spoeling van de blaas met BCG wordt een groot aantal verzwakte tuberculosebacteriën in de blaas gebracht. Deze bacteriën wekken een afweerreactie van het lichaam in de blaas op, waardoor oppervlakkige blaaskanker verdwijnt of waardoor terugkeren van deze aandoening kan worden voorkomen.

Een paar weken na het verwijderen van oppervlakkige blaaskanker (TUR-blaas), begint u op de polikliniek Urologie met een serie BCG spoelingen. U krijgt van de arts of verpleegkundige een schema hiervan. De eerste spoelingen zijn één keer per week. Daarna volgt een onderhoudsschema. Dat betekent dat u maandelijks één spoeling krijgt die wordt afgewisseld met maanden van rust. In totaal krijgt u minimaal één en maximaal drie jaar blaasspoelingen. Het aantal blaasspoelingen hangt af van de aard van de tumor, of de tumor wegblijft en hoe u de spoelingen verdraagt.

Tijdens deze serie blaasspoelingen wordt er geregeld opnieuw een blaaskijkonderzoek (cystoscopie) en urineonderzoek afgesproken. Dit is om te beoordelen of de spoelingen succesvol zijn. Soms moeten operatief opnieuw biopten van het blaasslijmvlies worden genomen. Als er nog sporen van kwaadaardig slijmvlies worden aangetroffen, kan de uroloog in overleg met u besluiten een tweede serie spoelingen af te spreken.

De verpleegkundige brengt een katheter bij u in de blaas en laat hierdoor eerst de urine aflopen. Vervolgens wordt de lege blaas gevuld met 50 ml BCG-spoeling. Hierna wordt de katheter verwijderd. Dit duurt bij elkaar ongeveer tien minuten. U kunt direct daarna naar huis. 

U moet proberen de spoeling gedurende minimaal 2 uur (maximaal 3 uur) in de blaas te houden, voordat u deze zittend uit plast.

Daarom is het belangrijk dat u vanaf vier uur vóór de spoeling en ook tijdens het ophouden van de spoeling, zo weinig mogelijk drinkt.

Als u drinkt, kunt u uw plas minder goed ophouden omdat de blaas sneller volloopt. Ook wordt de spoeling dan vermengd met urine waardoor deze minder goed werkt.

Gebruikt u plastabletten? Neem deze dan in na het uitplassen van de blaasspoeling en niet ervoor.

Mocht u al een blaaskatheter hebben, dan wordt de spoeling via uw eigen katheter gegeven. Vervolgens wordt de katheter afgesloten met een klem. Na 2 uur brengt de verpleegkundige een schone katheter in.

Als u problemen of vragen heeft, kunt u hiervoor terecht bij de (oncologie)verpleegkundige. Zij kan er ook voor zorgen dat u zo nodig tussentijds bij de uroloog terecht kunt.

Er wordt gebruik gemaakt van verzwakte tuberculosebacteriën. Dit betekent echter niet dat deze bacteriën al hun aanvalskracht hebben verloren. U moet zorgen voor een goede hygiëne, zodat uw huisgenoten niet besmet kunnen raken. Daarnaast mag u geen vaccinaties (bijvoorbeeld griepprik en coronavaccinatie) in de periode van 2 weken voor tot 2 weken na de BCG spoeling.

Houdt u aan de volgende maatregelen

Tijdens de eerste twee dagen na toediening van de blaasspoeling:

• plas zittend, dit voorkomt spatten;
• spoel de wc daarna twee keer door;
• was uw handen goed na het plassen;
• reinig het toilet zelf goed.

Gedurende de gehele periode van spoelen tot 2 weken na de spoeling:

• gebruik bij het vrijen een condoom.

Kleding waarop BCG spoeling terecht is gekomen, kunt u afspoelen met water en daarna gewoon in de was doen.

De BCG-spoeling kan bijwerkingen geven. De meeste klachten ontstaan 6 tot 12 uur na het toedienen van de BCG-spoeling. Ze verdwijnen meestal spontaan binnen 1 tot 2 dagen.

Bijwerkingen die kunnen optreden zijn:

• verschijnselen van blaasontsteking: pijn en branderigheid bij het plassen, vaker plassen, veel aandrang en bloed bij het plassen;
• een griepachtig gevoel met klachten van algehele malaise, misselijkheid en koorts tot 39°C.

Wij adviseren bij deze verschijnselen 4 x daags 2 tabletten paracetamol 500mg in te nemen. Als dit niet voldoende helpt, kunnen ontstekingsremmers worden voorgeschreven, bijvoorbeeld 3x daags 50mg diclofenac of 2x daags 100mg diclofenac zetpillen.

Als u enkele dagen voor de volgende spoeling nog klachten van een blaasontsteking of een grieperig gevoel heeft, of ziet u bloed bij de urine, dan kan de spoeling soms beter kort worden uitgesteld. Neem in dat geval contact op met de polikliniek Urologie voor overleg.

Zelden ontstaan er ernstiger bijverschijnselen. Deze zijn:

• koorts boven 39°C;
• gewrichtspijnen;
• huiduitslag;
• benauwdheid;
• ontsteking van de bijballen.

Neem bij deze verschijnselen of bij twijfel contact op met de polikliniek Urologie.

De polikliniek Urologie is bereikbaar:

• van maandag tot en met vrijdag
• van 08.00 tot 16.30 uur
• via telefoonnummer (070) 210 6482

Tussen 16.30 uur en 08.00 uur neemt u contact op met de spoedeisende hulp van het HagaZiekenhuis via (070) 210 2060.