Thuis met een nefrostomiekatheter

Deze folder geeft u algemene informatie over een nefrostomiekatheter. Daarbij is het goed om te weten dat de situatie voor ieder persoon weer anders kan zijn. Hebt u nog vragen of zijn er onduidelijkheden, dan kunt u contact opnemen met uw arts, de afdelings- of incontinentieverpleegkundige of polikliniekmedewerker.

Een nefrostomiekatheter is een dun hard slangetje, dat via een sneetje aan de rugzijde van uw lichaam in het nierbekken is ingebracht. Door de katheter kan de urine uit de nier aflopen. Doordat de andere nier ook urine produceert, urineert u meestal ook op de normale manier.

Het gebeurt wel eens dat er een hevelwerking plaatsvindt. Dan loopt de urine - ook die vanuit de blaas - via de nefrostomiekatheter in de opvangzak. Hierdoor kan het zijn dat u minder urineert dan normaal. Dit kan geen kwaad.

Met een nefrostomiekatheter is de kans op een infectie groot. Dit komt omdat er een open verbinding naar de nier bestaat. Het is daarom van belang dat er een goede doorstroming van urine is.

U kunt zelf het volgende doen om de doorstroming van urine te bevorderen:

• Drink minimaal 1,5 liter per dag
• Zorg dat de opvangzak lager hangt dan de insteekopening van de nefrostomiekatheter
• Zorg dat u de opvangzak regelmatig leegt
• Was uw handen voordat u de opvangzak en/of de pleister vervangt.

Er zijn twee soorten opvangzakken, een kleine beenzak en een grote nachtzak. Overdag is de kleine beenzak aan het uiteinde van de katheter met bandjes om het been bevestigd.

De lengte van de slang van de beenzak is eenvoudig korter te maken, door deze op gewenste lengte af te knippen. Aan dit uiteinde kan u een nieuw koppelstukje bevestigen. Een koppelstukje treft u in het startpakket aan. Voor de nacht heeft u een grotere opvangzak met een langere slang nodig. Via de aftapkraan aan de onderkant van de beenzak kunt u de nachtzak aansluiten, zodat de urine doorloopt naar de nachtzak. Vergeet niet het kraantje van de beenzak open te zetten!

’s Ochtends koppelt u de nachtzak weer af van de beenzak. Vergeet niet het kraantje van de beenzak weer dicht te doen! U kunt de nachtzak na gebruik legen en schoonspoelen met water.

Beide opvangzakken worden in principe één maal per week vervangen. Indien één van de opvangzakken beschadigd raakt, moeilijk leeg te maken is, of onaangenaam ruikt, kunt u deze eerder vervangen.

Naarmate de beenzak zich vult, wordt deze zwaarder en voelt u de bandjes trekken. Om de beenzak leeg te maken, opent u het aftapkraantje onderaan de beenzak en laat u de urine in het toilet weglopen of in een opvangkan, die u uitsluitend hiervoor gebruikt. Vergeet het aftapkraantje niet dicht te draaien nadat u de beenzak heeft leeggemaakt!

• Wassen en douchen is toegestaan.
• De pleister mag een week blijven zitten.
• Het kan voorkomen dat er wat afscheiding uit de insteekopening komt. Dit is een normale reactie van het lichaam op de katheter. Bij veel afscheiding dient de pleister eerder verwisseld te worden.
• U kunt de insteekopening naar buiten toe schoonmaken met gazen en water. Gebruik geen zeep.
• Dep de huid droog met een gaasje en plak een nieuwe pleister op. Hoe dit moet, wordt u door de verpleegkundige in het ziekenhuis uitgelegd. Om knikjes in de katheter en de urineslang te voorkomen is het verstandig om de slang met behulp van extra pleisters vast te zetten.

U heeft een zogenoemd startpakket gekregen wanneer u langer dan twee weken een katheter nodig heeft. In het startpakket zit voldoende materiaal voor zes weken. Wanneer u de katheter langer nodig heeft, kunt u deze materialen bijbestellen bij de betreffende leverancier.

In het pakket staat het telefoonnummer waar u de materialen kunt bestellen. Hiervoor is een machtiging ingevuld. Uw gegevens zijn dus bij de leverancier bekend. De materialen worden vergoed door de zorgverzekeraar. Houd met bestellen rekening met een levertijd van 1 week.

In uw urineopvangzak moet altijd urine druppelen, omdat de nier 24 uur per dag urine produceert.

Wanneer er geen doorstroming van urine via de katheter is, kunt u het volgende nagaan:

• Vertoont de katheter knikken die de afvloed verhinderen?
• Bevindt de opvangzak zich onder het niveau van de insteekopening van de katheter?
• Is de opvangzak goed aan het uiteinde van de katheter aangesloten?

Indien bovenstaande in orde is, dan controleert u gedurende de eerste 3 uur of er urine in de opvangzak loopt. Is er dan nog geen urine in de zak, dan kan de katheter verstopt zitten. Neem dan contact op met het ziekenhuis.

Tevens neemt u contact op:

• Bij veel pijn in de nierstreek of koorts
• Bij veel lekkage van urine langs de insteekopening
• Als de nefrostomieslang ondanks de bevestiging een stukje uit de nier komt of er helemaal uitvalt.

Een nefrostomiekatheter kan lang blijven zitten. Deze katheter wordt doorgaans om de 4 tot 6 maanden vervangen. Indien u de katheter langer dan deze periode nodig heeft, zal met u een afspraak gemaakt worden, wanneer en door wie de katheter vervangen gaat worden.

Overdag

Urologie Polikliniek, locatie Den Haag: (070) 210 2541.

’s Avonds en ’s nachts

Spoedeisende Hulp, locatie Den Haag: (070) 210 2060.