Stereotactische radiotherapie van de longen

U krijgt in deze folder informatie over de stereotactische bestraling (radiotherapie) van uw longen. De behandeling wordt voorafgegaan door een patiëntenvoorlichtingsgesprek en een CT-scan. Algemene informatie over de bestraling en de CT-scan kunt u vinden in de folder ‘Afdeling Radiotherapie’

Stereotactische radiotherapie maakt het mogelijk een tumor in de long met grote nauwkeurigheid en met een hoge dosis te bestralen. Omdat de longtumor bij u nog klein is, komt u in aanmerking voor deze techniek. Door de grote nauwkeurigheid ontvangt het gezonde weefsel rondom de tumor weinig straling. Hierdoor is de kans op bijwerkingen beperkt.

Op de afbeelding zijn de longen te zien. De linker long bestaat uit 2 kwabben (boven en onder) en de rechter long bestaat uit 3 kwabben (boven, midden en onder).

Na het gesprek met de radiotherapeut neemt de afdelingssecrateresse telefonisch contact met u op om een afspraak te maken voor de voorbereiding van de bestraling. De bestralingen worden voorbereid en uitgevoerd door de MBB’ers (Medisch Beeldvormings- en Bestralingsdeskundigen).

Voorlichtingsgesprek

De afspraak voor het voorlichtingsgesprek vindt ook plaats op de polikliniek Radiotherapie. De MBB’er vertelt u met behulp van fotomateriaal over de behandeling. De mogelijke bijwerkingen worden besproken en wat u kunt doen om deze te verzachten. Ook krijgt u adviezen over huidverzorging en andere tips. Vanzelfsprekend is er gelegenheid om vragen te stellen. Na afloop krijgt u een afsprakenkaart mee met de afspraken voor de verdere voorbereiding.

Een nieuwe CT-scan of PET/CT-scan behoort tot de voorbereiding voor de radiotherapie. De bestralingsarts bepaalt of u een PET/CT-scan of een CT-scan krijgt. Mocht u een PET/CT-scan krijgen: zie folder PET/CT ten behoeve van radiotherapie

De CT-scan beeldt de organen, bloedvaten en de tumor af. De informatie van deze CT-scan is nodig voor het maken van het bestralingsplan. Wanneer u op de tafel van de CT-scan ligt, plaatst de MBB’er een band om uw buik met daarin een ademhalingssensor. Het maken van de CT-scan duurt ongeveer 45 minuten. Na de CT-scan verwijdert de MBB’er de band met de ademhalingssensor en brengt vier tatoeagepuntjes aan als referentiepunten voor de bestraling.

Voordat wij met de bestraling beginnen, maakt de MBB’er in overleg met de radiotherapeut een bestralingsplan. In dit plan zorgen zij ervoor dat de tumor zo precies mogelijk bestraald wordt en het gezonde weefsel zo weinig mogelijk straling ontvangt. U hoeft bij het maken van het bestralingsplan niet aanwezig te zijn.

De behandeling vindt plaats op de afdeling Radiotherapie. U wordt opgehaald uit de wachtruimte en begeleidt naar de bestralingsruimte. Als u voor het eerst komt krijgt u nog een korte uitleg over de behandeling. De MBB’ers leggen u in de juiste houding, stellen het bestralingstoestel in en brengen de tafel in positie. Daarna verlaten beide MBB’ers de ruimte.

Gedurende de behandeling wordt dagelijks met het toestel een scan gemaakt voor de juiste positionering. Let op: op deze scan is het effect van de behandeling niet te beoordelen. De bestraling vindt plaats vanuit verschillende richtingen. Daarom draait het bestralingstoestel tijdens de bestraling om u heen.

De tijd dat u voor een behandeling op tafel ligt, is ongeveer 30 minuten. Het aantal bestralingen per behandeling verschilt per patiënt (3 - 12 behandelingen). De radiotherapeut vertelt u tijdens het eerste gesprek wat voor u van toepassing is.

De behandeling doet geen pijn. Het is belangrijk dat u rustig blijft liggen tot de MBB’ers u laten weten dat u weer mag bewegen. Als er tijdens de behandeling iets is, steek dan uw hand op. Bijvoorbeeld als u moet hoesten of niezen. De MBB’er onderbreekt dan onmiddellijk de bestraling.

Het is niet te voorspellen hoeveel last u zal krijgen van de bestralingen. Sommige mensen hebben er veel last van, anderen merken weinig tot niets. De volgende bijwerkingen kunnen optreden.

Vermoeidheid

Dit kan optreden in de loop van de behandeling. Zolang u er geen last van heeft, kunt u normaal actief zijn. Wanneer u vermoeidheidsklachten krijgt, probeer dan uw activiteiten hierop aan te passen en voldoende rust te nemen.

Huidreactie

De huid kan gevoelig worden door de bestraling. Als u het prettig vindt kunt u de huid insmeren met Cetomacrogolcrème. Dit is te koop bij drogist of apotheek. De crème moet goed ingetrokken zijn in de huid vóór de bestraling. Gebruik hiervoor geen andere crèmes. Om de huid te beschermen is het beter dat u geen zeep, of hooguit een PH neutrale zeep gebruikt bij het wassen. Om de huid niet onnodig te belasten raden wij u aan tijdens de bestralingsperiode niet te zwemmen, in bad of in de sauna te gaan. Het is verstandig de eerste 3 maanden zon op de bestraalde huid te vermijden.

Hoesten en/of slikklachten

Deze klachten kunnen voorkomen of erger worden tijdens de behandeling. Als u hier last van krijgt, meldt u dit dan aan de MBB’ers. Zij kunnen u een boekje meegeven met tips en adviezen. Deze klachten zijn het hevigst twee weken na de bestraling. Hierna verminderen de klachten weer. Het drinken van Kamillethee kan verzachtend werken. De arts kan ook tijdelijke medicijnen voorschrijven om de pijn bij het slikken te verminderen.

Slijm of bloed

U kunt slijm of bloed ophoesten, daar hoeft u niet van te schrikken. Wel is het goed om het te melden aan de MBB’er.

Pijnlijke rib

Ribben kunnen in de maanden na de radiotherapie beurs aanvoelen. In het ergste geval kan er een breuk optreden. Deze klachten kunnen een aantal maanden aanhouden.

Longontsteking

In het jaar na de bestraling kunt u een longontsteking door de bestraling ontwikkelen. Deze uit zich als een normale longontsteking, maar dient op een andere manier behandeld te worden. Wij verzoeken u bij klachten van hoesten, benauwdheid, of koorts te bellen met de longarts of de radiotherapeut.

Na de behandelingen komt u weer voor controle bij de radiotherapeut en de longarts.