Draaiduizeligheid (Benigne Paroxysmale Positieafhankelijke Draaiduizeligheid - BPPD)

Uw behandelteam heeft bij u Benigne Paroxysmale Positieafhankelijke Draaiduizeligheid (BPPD) vastgesteld of heeft het vermoeden dat u dit probleem heeft. In deze folder geven wij uitleg over deze aandoening.

In het HagaZiekenhuis is een team die patiënten met duizeligheidsklachten onderzoekt, behandelt en begeleidt. Dit team bestaat uit: KNO-artsen, neurologen, radiologen en fysiotherapeuten. Zij kunnen uw specifieke vragen beantwoorden.

• Benigne betekent goedaardig/ongevaarlijk.
• Paroxysmale betekent in aanvallen optredend.
• BPPD betekent dus goedaardige, kortdurende duizeligheidsaanvallen.

Deze ontstaan als het hoofd van positie verandert ten opzichte van de zwaartekracht.

Kenmerkend voor de draaiduizeligheidsaanvallen is dat ze kort duren; meestal houden ze niet langer dan een minuut aan. Ze ontstaan na het maken van een speciale beweging met het hoofd (bijvoorbeeld omdraaien in bed of in bed gaan liggen, omhoog kijken of bukken). Hoe sneller het hoofd wordt bewogen, hoe heviger de klachten zijn.

Ook kan de duizeligheid gepaard gaan met misselijkheid en soms met braken. Daarnaast kan er tussendoor sprake zijn van een zweverig gevoel en kan het de balans beïnvloeden.

Voor gesproken uitleg, kunt u kijken op: https://www.thuisarts.nl/positieduizeligheid/ik-wil-epley-beweging-doen

De diagnose BPPD kan worden vastgesteld aan de hand van uw klachten en bevindingen bij lichamelijk onderzoek (provocatietest). Een neuroloog, KNO-arts, huisarts en gespecialiseerde fysiotherapeut kunnen de diagnose stellen en vervolgens overgaan tot behandeling. 

BPPD wordt veroorzaakt door loszittende kristallen in het evenwichtsorgaan. Deze kristallen kunnen losraken door een infectie in het oor, een ongeval met een klap op het hoofd, langdurige bedrust of door het ouder worden. In de meeste gevallen is het niet geheel duidelijk wat de oorzaak is.

Het evenwichtsorgaan zit in het binnenoor en bestaat uit drie halfcirkelvormige kanalen (zie afbeelding 1) die gevuld zijn met een vloeistof. Bij beweging van het hoofd gaat de vloeistof stromen. Zintuig haarcellen (kleine haartjes die in de vloeistof uitsteken) buigen door de stroming om. De verandering van de haarcellen wordt doorgegeven aan de hersenen. De hersenen weten door de informatie uit het evenwichtsorgaan hoe het hoofd beweegt en in welke stand het hoofd staat.

In het centrum zitten aan de halfcirkelvormige kanalen twee zakjes. Deze onderdelen geven informatie over versnellen, zoals in de auto of in een lift. Deze zakjes zijn gevuld met vloeistof en zintuig haarcellen. Op deze zintuig haarcellen liggen kleine kristallen (oorsteentjes) (zie afbeelding 2). Ook deze zintuig haarcellen en kristallen geven aan de hersenen door in welke houding het hoofd zich bevindt.

Als de kristallen loslaten, kunnen deze in de halfcirkelvormige kanalen terecht komen (zie afbeelding 3). Bij beweging van het hoofd bewegen de kristallen mee in de halfcirkelvormige kanalen. Dit leidt tot prikkeling van het evenwichtsorgaan en ze veroorzaken een kortdurende draaiduizeligheid.

Een BPPD is veelal te behandelen door een Epley manoeuvre (handeling). Met deze manoeuvre worden de kristallen uit de halfcirkelvormige kanalen verplaatst, waardoor u minder last heeft van de draaiduizeligheid. Deze manoeuvre wordt hieronder uitgelegd. Iedere positie wordt ongeveer 30 tot 60 seconden aangehouden. Tijdens en na deze behandeling kunt u duizelig en misselijk worden. Deze klachten kunnen tot twee dagen na de behandeling aanwezig blijven. Vaak zijn goede resultaten te halen met een Epley manoeuvre. De kans op goed resultaat is 80 - 90%, bij een goede uitvoering.

Als de klachten niet zijn afgenomen nadat de Epley manoeuvre twee keer (op verschillende momenten) is uitgevoerd, adviseren wij u om contact op te nemen met een fysiotherapeut gespecialiseerd in duizeligheid, zie  https://www.kenniscentrumduizeligheid.nl/kenniscentrum-duizeligheid/Duizeligheidsnet

Het kan namelijk zijn dat er een ander type manoeuvre nodig is om de kristallen weg te krijgen uit de halfcirkelvormige kanalen.

BPPD kan spontaan herstellen. Het behandelen met een manoeuvre leidt tot een sneller resultaat.

Illustraties: Medical Visuals, Arnhem

• Epley manoevre voor de rechterzijde
• Epley manoevre voor de linkerzijde