In deze folder vindt u informatie over een pneumothorax. Dit wordt ook wel ‘klaplong’ genoemd. U leest over de oorzaken, behandelmethoden en leefregels na de behandeling.

De longen zijn omgeven door twee vliezen: het longvlies en het borstvlies. Het longvlies is vergroeid met de longen en het borstvlies is vergroeid met de borstwand. Tussen deze vliezen bestaat een vacuüm. Bij een pneumothorax is een gaatje ontstaan in één of beide vliezen, waardoor er lucht in de ruimte tussen de longvliezen komt. Het vacuüm is dan weg, de long klapt daardoor samen. Een pneumothorax is vast te stellen met een röntgenfoto.

Een pneumothorax kan spontaan ontstaan of door een ongeval of medisch ingrijpen. Bij een spontane pneumothorax is er vaak geen duidelijke oorzaak. Wel zijn er risicofactoren voor het krijgen van een pneumothorax:

• roken
• lange en slanke lichaamsbouw
• een onderliggende longziekte.

De klachten bij een pneumothorax ontstaan meestal vrij plotseling. Het zijn:

• pijn aan de aangedane zijde
• benauwdheid.

De behandeling is afhankelijk van de ernst van de pneumothorax. Bij een kleine pneumothorax wordt er vaak voor gekozen om af te wachten tot de long zich vanzelf weer ontplooit. Als de pneumothorax te groot is om af te wachten, zijn er de volgende behandelmogelijkheden:

Plaatsing van een zogenaamde drain om de long te laten ontplooien

Een drain is een slangetje dat onder plaatselijke verdoving wordt ingebracht in de ruimte tussen de longvliezen. De drain wordt aangesloten op een drainagesysteem. Het afzuigen van de lucht kan een aantal dagen duren. Wanneer alle lucht is verdwenen en de long ontplooid, kan de drain eenvoudig verwijderd worden.

Plakken van de longvliezen

Dit plakken kan via de drain als deze al eerder is ingebracht of via een kijkoperatie. Deze ingreep wordt door een longarts uitgevoerd. Hierbij wordt talkpoeder in de holte ingebracht, wat een ontstekingsreactie veroorzaakt. Deze reactie zorgt ervoor dat de longvliezen weer aan elkaar plakken. Het plakken van de longvliezen gebeurt onder narcose. Vanwege de pijn na deze behandeling zorgt de anesthesioloog – de arts die de narcose geeft – ook voor goede pijnstilling na afloop.

Eenmalig lucht afzuigen met behulp van een naald in de ruimte tussen de longvliezen

Voor deze methode wordt zelden gekozen, omdat dit alleen mogelijk is bij een hele kleine klaplong. Bij de meeste patiënten is dit niet afdoende.

In uitzonderlijke gevallen is een uitgebreidere operatie door de longchirurg noodzakelijk.

Zolang u een drain heeft

Zolang de drain is ingebracht, verblijft u op de afdeling Longziekten. U mag dan niet douchen vanwege het risico op infecties. De drain mag niet losschieten van het drainagesysteem of per ongeluk uit de long getrokken worden. Om dat te voorkomen is het volgende van belang:

• In bed moet het drainagesysteem aan de tegenovergestelde zijde van de insteekopening hangen, zodat er geen spanning op de drain kan komen. Zit de drain rechts, dan hangt u het drainagesysteem aan de linkerkant van het bed.
• Met een ingebrachte drain kunt u uit bed en rondlopen. U neemt dan wel het gehele drainagesysteem mee.

Het is belangrijk goed aan te geven wanneer u pijn hebt. Voor een goed herstel is het belangrijk dat u goed kunt doorademen en hoesten. Als dat niet lukt vanwege de pijn, krijgt u pijnstillers. De verpleegkundige vraagt u regelmatig om diep te zuchten of te hoesten. Wanneer er nog lucht in de holte tussen de longvliezen aanwezig is, is dat in het drainagesysteem te zien. Zodra de long goed is ontplooid, kan de drain worden verwijderd.

Verwijderen van de drain

De arts vraagt u voor het verwijderen van de drain om diep in te ademen en daarna weer uit. Tijdens het uitademen wordt de drain verwijderd. Dit is niet pijnlijk. De insteekopening wordt afgedekt met steriele vaseline en een gaasverbandje. Het gaatje gaat op deze manier vanzelf dicht.

Meestal nemen de pijnklachten snel af. Tijdens de opname en gedurende ten minste de eerste 6 weken na de opname gelden de volgende leefregels. Doe geen activiteiten die hoge druk op de longen geven, zoals:

• persen (onder andere bij de toiletgang)
• intensief sporten, bijvoorbeeld contactsporten
• zware dingen tillen
• zwaar huishoudelijk werk
• geslachtsgemeenschap
• vliegen.

Leefregels die voor altijd gelden:

• niet duiken;
• niet roken of blowen.

Deze regels zijn belangrijk omdat er een risico op herhaling is. Vooral bij verhoogde druk is dit het geval. Bij uw ontslag krijgt u een afspraak voor controle op de Longziekten Polikliniek.

Als u vragen heeft, kunt u deze stellen aan de verpleegkundige of behandelend arts. Ook kunt u bellen met de Longziekten Polikliniek, bereikbaar:

• van maandag tot en met vrijdag
• van 9.00 – 10.00 uur en
• van 13.30 – 14.30 uur
• telefoon (070) 210 2080