Niersteenvergruizing (ESWL-behandeling)

U heeft een afspraak gekregen voor een niersteenvergruizing. Dit heet ook wel Extracorporele Shock Wave Lithotripsy (ESWL). Hieronder vindt u algemene informatie over deze behandeling.

Er zijn verschillende behandelingen mogelijk voor stenen in de nieren of urineleiders. De belangrijkste zijn een operatie of een niersteenvergruizing. De niersteenvergruizing is een behandeling van buitenaf. Door schokgolven wordt de niersteen vergruisd. Bij deze behandeling krijgt u geen operatie of narcose. Het doel is om de (grote) steen in kleine deeltjes te vergruizen. Deze deeltjes plast u na de behandeling zelf uit.

Als u na het lezen nog vragen hebt, kunt u deze stellen aan uw behandelend arts.

• Wij verzoeken u om een half uur voor het onderzoek aanwezig te zijn.
• Vóór de niersteenvergruizing is het nodig dat u tijdelijk stopt met bloed verdunnende medicijnen. Alleen in sommige gevallen kunt u acetylsalicylzuur of carbasalaatcalcium blijven gebruiken zoals u gewend bent. Uw arts bespreekt met u óf en hoe lang van tevoren u moet stoppen met de bloedverdunners.

• In sommige gevallen (bijvoorbeeld wanneer u een nierdrain hebt) is het nodig om vóór de behandeling een antibioticum in te nemen. Uw behandelend arts schrijft u dan een recept voor. Dit recept wordt meestal digitaal naar uw eigen apotheek verstuurd. Het kan ook zijn dat u ruim vóór de behandeling een papieren recept krijgt. Neem dit antibioticum één tot twee uur vóór de behandeling in.
  Bij hartklepafwijkingen en/of hartklepprothesen en bij sommige andere prothesen moeten extra antibiotica gebruikt worden. Vertel uw arts als dit bij u aan de hand is. U krijgt hiervoor dan zo nodig een aangepast recept.
• U krijgt van uw arts een recept voor een pijnstiller. Meestal is dit een zetpil diclofenac van 100mg. Bent u allergisch? Dan kan de arts een andere keuze maken. Breng één tot twee uur voor de behandeling deze zetpil in. Daarnaast vragen wij u om op hetzelfde moment ook 1000mg paracetamol in tabletvorm in te nemen. Dit middel kunt u zelf aanschaffen bij een drogisterij of supermarkt.

• Neem bij twijfel of onduidelijkheid over de bloedverdunners, antibiotica of pijnstillers op tijd contact op met de polikliniek Urologie.
• U hoeft niet nuchter te zijn voor de behandeling.
• Het kan zijn dat de arts een extra röntgenfoto wil laten maken om de plek van de steen te beoordelen. In dat geval meldt u zich een half uur vóór de behandeling bij het Radiologisch Centrum voor het maken van deze röntgenfoto. Dit geldt niet voor patiënten die door een ander ziekenhuis zijn doorverwezen. Hierna meldt u zich op de polikliniek Urologie.

• De verpleegkundige neemt u mee naar de behandelkamer. Een uroloog of een gespecialiseerd verpleegkundige voert de vergruizing uit. Op de behandelkamer neemt u plaats op de behandeltafel. Uw zij aan de kant waar de niersteen zit wordt ontbloot. Met deze zij gaat u tegen een gelkussen aanliggen. Uit dit gelkussen worden de schokgolven naar uw lichaam overgebracht. Tussen het gelkussen en uw zij wordt wat extra gel gesmeerd, om de overdracht van de schokgolven zo goed mogelijk te laten verlopen.
• Met röntgendoorlichting of echografie brengt de behandelaar de steen in beeld. Hierdoor kunnen de schokgolven goed op de steen gericht worden. Zodra de steen goed in beeld is, worden de schokgolven opgewekt. Die hoort u als flinke tikken. Deze schokgolven zijn over het algemeen goed te verdragen. Het voelt als tikken tegen de rug, alsof iemand met een elastiekje tegen de huid aan schiet. Tijdens de behandeling kan de behandelaar de snelheid van de golven en de kracht van de golven aanpassen. De kracht van de golven begint laag. Tijdens de behandeling wordt de kracht stapsgewijs opgevoerd, totdat de pijn net dragelijk is.
• De vergruizing duurt in totaal ongeveer een half uur.
• Als u het prettig vindt, kunt u een koptelefoon of oortjes meenemen om tijdens de behandeling naar muziek te luisteren.

• Na het onderzoek kunt u weer naar huis. Wij raden u af om na de behandeling zelf naar huis te rijden.
• Als de behandeling slaagt, plast u na de behandeling gruis of kleine steentjes uit. Meestal worden de steen(tjes) als soort zandkorrels uit geplast. Dit gebeurt ook meestal pijnloos. Het kan soms 3 tot 4 maanden duren voordat u alle gruis heeft uit geplast.
• Door de eerste week na de behandeling de urine te zeven met een theezeefje kunt u deze steentjes opvangen. Als u de uit geplaste steentjes meebrengt naar het volgende polikliniekbezoek kunnen we onderzoek doen naar de soort steen. Wij kunnen u dan ook gerichter adviezen geven om stenen in de toekomst te voorkomen.
• Twee tot drie weken na de behandeling beoordelen wij het definitieve resultaat van de behandeling. Er wordt een nieuwe röntgenfoto gemaakt om te zien hoe groot de steen (nog) is en waar de steen zit. Is uw behandelend uroloog verbonden aan het Reinier de Graaf Gasthuis of het Lange Land Ziekenhuis, dan krijgt u daar de controle.
• Het lukt niet altijd om een steen in één keer uit de nier of urinewegen te krijgen. Daarom zijn soms meerdere vergruizingen nodig. Dit kan betekenen dat het soms enige maanden duurt voordat u van uw steen/stenen af bent.

Na de vergruizing kunt u pijn krijgen van stukjes steen die zijn losgeraakt. Dit komt doordat de steentjes afzakken via de urineleider naar de blaas. Neem zo nodig pijnstillers in. Het is verstandig bij een pijnaanval minder te drinken. Als er een steen in de urineleider zit, kan er namelijk stuwing optreden in de nier.

Als de pijn onhoudbaar is ondanks het innemen van pijnstillers, moet u contact opnemen met de polikliniek Urologie. Buiten kantoortijden kunt u bij onverdraagbare pijn contact opnemen met de spoedeisende hulp (SEH). Ook als u na de behandeling koorts krijgt (temperatuur van 38.5 of hoger) moet u contact opnemen. Een enkele keer ziet u na de vergruizing wat bloed in de urine. Dit gaat na 1 tot 2 dagen weer over.

Polikliniek Urologie

• van maandag tot en met vrijdag
• van 8.30 - 16.30 uur uur
• telefoon: (070) 210 6482

Spoedeisende Hulp

• buiten bovengenoemde tijden en alleen in spoedgevallen:
• telefoon: (070) 210 2060

Patiënten uit andere ziekenhuizen nemen bij klachten of vragen contact op met hun eigen uroloog.