PET/CT-scan met koolhydraatvrij dieet

Uw behandelend arts heeft een PET/CT-scan voor u aangevraagd. In deze folder leest u informatie over het onderzoek en de voorbereiding op het onderzoek.

Een PET/CT-scan is een combinatie van een PET-scan en een CT-scan. Bij de PET-scan krijgt u via een infuus een kleine hoeveelheid radioactieve vloeistof (glucose) toegediend. Op deze manier wordt informatie over de glucose stofwisseling van lichaamscellen verkregen. Afwijkende cellen hebben vaak een hogere glucose stofwisseling dan gewone lichaamscellen. Via de PET-scan worden deze cellen zichtbaar gemaakt. Met behulp van de CT-scan kan vervolgens de plaats worden bepaald waar deze cellen zich in uw lichaam bevinden.

Na de PET/CT-scan kan het onderzoek nog worden uitgebreid met een CT-scan met jodiumhoudend contrastmiddel. Dit is afhankelijk van de vraagstelling van uw behandelend arts en de onderzoeken die vooraf uitgevoerd zijn. Het jodiumhoudend contrastmiddel wordt via het infuus toegediend. Tijdens het toedienen van de contrastvloeistof kunt u een warm gevoel krijgen door het hele lichaam en het idee hebben dat u plast. Dit gevoel trekt binnen enkele minuten weer weg.

• Vanaf 24 uur tot 6 uur voor het onderzoek dient u een koolhydraatvrij dieet te volgen. Dit betekent dat u veel producten niet mag eten. Bijvoorbeeld groenten, pasta, brood, rijst en granen. Het dieet zorgt ervoor dat wij uw hart goed in beeld kunnen brengen. Een goede scan is van groot belang voor de diagnose. Onder het ‘kopje’ Dieet zonder koolhydraten leest u wat er van u verwacht wordt.

• Vanaf 6 uur voor het onderzoek mag u niets meer eten. U mag alleen nog water, koffie/thee zonder melk en suiker, evt. met een zoetje drinken.
• 6 uur voorafgaand aan uw afspraaktijd moet u rustig aan doen, dus geen lichamelijke inspanning verrichten.
• In de 2 uur voorafgaand aan het onderzoek moet u in elk geval 1 liter water drinken. U kunt gewoon naar het toilet gaan.
• Medicijnen kunt u innemen zoals u gewend bent.
• Tijdens de scan mag u geen kleding aanhouden waarin metaal is verwerkt, zoals een rits of een riem of de sluithaakjes van een beha.
• Laat sieraden zoveel mogelijk thuis.
• Als u allergisch bent voor jodiumhoudend contrastmiddel, meldt u dit dan vooraf bij de Nucleaire Geneeskunde afdeling of bij de laborant die de voorbereidingen voor de PET/CT-scan uitvoert.
• Als de mogelijkheid bestaat dat u zwanger bent of als u borstvoeding geeft, meldt u dit vooraf bij de Nucleaire Geneeskunde afdeling. U hoort dan of het onderzoek wel of niet door kan gaan.

Wat u wel mag nemen

Hieronder ziet u een korte opsomming van de producten die u de dag voor de PET-CT scan wel mag gebruiken

Eten

De volgende producten kunt u onbeperkt eten, maar let op de uitzonderingen:

• vlees, alleen ongepaneerd (dus zonder paneermeel/bloem of beschuitkruimels) en niet gemarineerd. Maar geen vleeswaren of worstsoorten.
• vis, alleen ongepaneerd (dus zonder paneermeel/bloem of beschuitkruimels) en niet gemarineerd.
• eieren
• Hollandse harde kaas, zowel jong als oud, bijv. Goudse of Beemsterkaas.
• roomboter, margarine, halvarine.
• bak & braad, olie.
• jus, zelfgemaakt van boter en water, (zonder bindmiddel, ook geen jus uit een pakje).
• zout (zonder toevoegingen).
• zoetje/zoetstof op basis van Acesulfaam-K, Aspartaam, Cyclamaat en/of Sacharine.
• zelfgemaakte bouillon op basis van vlees en zout.

Drinken

De volgende dranken kunt u onbeperkt drinken maar let op de uitzonderingen:

• water
• koffie of thee evt. met een zoetje, (geen suiker of melk).
• sommige light frisdranken. Maar let wel op:
  • wel toegestaan zijn light frisdranken zoals cola light en sinas light. Deze bevatten geen koolhydraten.
  • niet toegestaan zijn light vruchtensappen zoals dubbelfris light, spa & fruit en eigen merk light vruchtensap. Deze bevatten vaak wel koolhydraten.

Twijfelt u of u een product mag eten/drinken?

Of een product koolhydraten bevat, kunt u op het etiket vinden, zie het voorbeeld hieronder. U mag het product nemen als de hoeveelheid koolhydraten nul is.

Dit vruchtensap bevat 8,6 gram koolhydraten.

Voorbeeld van een dagmenu

Hieronder ziet u een voorbeeld van een menu zoals u tijdens uw dieet dag zou mogen gebruiken. U mag zelf variëren naar wens, zolang u maar producten gebruikt die zijn toegestaan.

Ontbijt

• gekookt ei
• Hollandse harde kaas
• koffie/thee zonder melk en suiker, evt. met een zoetje
• water

In de loop van de morgen

• light frisdrank met ‘prik’ zonder koolhydraten
• koffie/thee zonder melk en suiker, evt. met een zoetje
• stukje kaas
• water

Lunch

• gekookt of gebakken ei, evt. met kaas of een stukje vlees of vis
• kaas
• koffie/thee zonder melk en suiker, evt. met een zoetje
• water

In de loop van de middag

• light frisdrank met ‘prik’ zonder koolhydraten
• koffie/thee zonder melk en suiker, evt. met een zoetje
• stukje kaas
• water

Warme maaltijd

• portie ongepaneerd vlees of vis, bijvoorbeeld kipfilet, koolvis of zalm
• zelfgemaakte jus
• koffie/thee zonder melk en suiker, evt. met een zoetje
• water

’s Avonds

• light frisdrank met ‘prik’ zonder koolhydraten
• koffie/thee zonder melk en suiker, evt. met een zoetje
• kaas

Op www.koolhydratentabel.nl kunt u kijken welk product koolhydraten bevat en welk product niet. Of er koolhydraten in een product zitten kan per merk verschillen, kijk daarom altijd op de verpakking.

Als u diabetes mellitus (suikerziekte) heeft, gelden aanvullend op de bovengenoemde voorbereiding ook nog de onderstaande regels voor u.

Bij gebruik van tabletten bij diabetes type II

• Het onderzoek wordt aan het einde van de ochtend gepland.
• U neemt uw bloedsuikerverlagende medicijnen in zoals u gewend bent.

Verder gelden alle voorbereidingsregels zoals hierboven beschreven.

Bij gebruik van insuline

• Het onderzoek wordt aan het begin van de ochtend gepland.
• U mag in de ochtend niet ontbijten en geen medicatie gebruiken.
• Neem een bruine boterham met kaas (of ander hartig beleg) mee en neem tevens uw medicijnen mee. De laborant zal aangeven wanneer u dit kunt eten.

Verder gelden alle voorbereidingsregels zoals hierboven beschreven

Bij continue insuline-infusie

• Het onderzoek wordt aan het begin van de ochtend gepland.
• De insulinepomp blijft in de ‘nachtstand’ staan tot na het onderzoek.

Verder gelden alle voorbereidingsregels zoals hierboven beschreven.

Bij de PET/CT-scan komt u in aanraking met straling. De hoeveelheid straling waaraan uw lichaam tijdens het onderzoek wordt blootgesteld, wordt tot een minimum beperkt.

De medewerkers die het onderzoek uitvoeren, de laboranten, hebben dagelijks met straling te maken. Voor hun eigen veiligheid bewaren de laboranten zoveel mogelijk afstand tot u.

Vanwege de straling is het niet toegestaan dat een eventuele begeleider bij het onderzoek aanwezig is. Het wordt sterk afgeraden zwangere vrouwen of kinderen naar het onderzoek mee te nemen. Nadat de PET/CT-scan is gemaakt, kunt u weer normaal contact hebben met uw eventuele begeleider.

Inbrengen infuus en inwerken van de radioactieve stof

• In het Radiologisch Centrum krijgt u in de voorbereidingskamer een infuus ingebracht in een ader van uw arm. Via het infuus wordt uw bloedsuiker gecontroleerd. Uw bloedsuikerwaarde mag niet te hoog zijn.
• Als aanvulling op het dieet wat u gevolgd heeft, wordt er een (kortwerkend) bloed verdunnend middel (Heparine) via het infuus toegediend. Dit zorgt ervoor dat de radioactieve vloeistof niet overmatig wordt opgenomen door de hartspier. En dit verbetert de kwaliteit van de scan. Deze vloeistof moet 15 minuten inwerken.
• Daarna wordt via het infuus de radioactieve stof toegediend. Het toedienen van de vloeistof kan koel aanvoelen in uw arm. Verder merkt u hier niets van.
• De stof moet 1 uur inwerken voordat de PET/CT-scan gemaakt kan worden. Tijdens dit uur ligt u op een bed, alleen in een kamer. De medewerkers van het Radiologisch Centrum letten op u via een camera.
• Het is belangrijk dat u tijdens dit uur zo ontspannen mogelijk ligt. Praten, lezen en andere bezigheden zijn niet toegestaan omdat dit niet goed is voor de inwerking van de stof. U mag tijdens dit uur wel naar rustige muziek luisteren. Neemt u daarvoor uw eigen mp3-speler of mobiele telefoon met oordopjes mee.
• U krijgt een drukbelletje in uw hand, waarmee u in geval van nood een medewerker om hulp kan vragen. Er is altijd een laborant in de buurt en deze kan direct bij u komen als dat nodig is.
• Na de inwerktijd van 1 uur plast u goed uit. Bij de voorbereidingskamer is een toilet. Daarna brengt een laborant u naar de PET/CT-scan.

De PET/CT-scan

• Voor de PET/CT-scan moet alle kleding waarin metaal is verwerkt worden uitgedaan.
• Sieraden moeten worden afgedaan en losse gebitsprotheses moet u uitdoen.
• U komt op uw rug op een smal bed te liggen met uw hoofd in een steun. Meestal liggen uw armen omhoog naast uw hoofd. Andere houdingen zijn ook mogelijk.
• Tijdens de scan bent u alleen in de scanruimte. Medewerkers letten op u via een camera. Via een intercom kunt u met de laborant praten.
• Tijdens het maken van de scan is het mogelijk om naar de radio te luisteren.
• Aan het begin van de scan schuift het bed enkele keren door het apparaat heen en weer.
• Vervolgens schuift het bed stapsgewijs door de scanner.
• Het maken van de PET/CT-scan duurt ongeveer een half uur. Het is belangrijk dat u stil blijft liggen.
• Eventueel wordt na de PET/CT-scan nog een CT-scan gemaakt. Dit is afhankelijk van de vraagstelling van uw specialist. Hiervoor wordt een jodiumhoudend contrastmiddel gebruikt. Dit middel krijgt u via het infuus in uw arm toegediend.
• Na de PET/CT-scan wordt het infuus uit uw arm gehaald. U kunt zich aankleden en uw dagelijkse bezigheden hervatten.

Het onderzoek duurt in totaal ongeveer 2 uur.

Na het onderzoek mag u weer naar huis en kunt u weer eten en drinken wat u gewend bent. Een groot deel van de radioactieve stof verlaat het lichaam binnen enkele uren via de urine. De overige radioactiviteit vervalt in de tijd. Goed drinken na het onderzoek versnelt de uitscheiding van de radioactieve stof.

De nucleair geneeskundige beoordeelt het onderzoek en maakt een verslag dat naar uw behandelend arts gaat. U krijgt de uitslag van uw arts te horen.

De radioactieve stof wordt ‘s nachts in Amsterdam geproduceerd. Daarna wordt de stof naar het HagaZiekenhuis vervoerd. Het productieproces van de stof bestaat uit diverse gecompliceerde stappen. Hierdoor kan het gebeuren dat een productie afgekeurd wordt. Dit is pas op de ochtend van uw onderzoek bekend. Wij brengen u hiervan direct telefonisch op de hoogte. Het onderzoek moet dan helaas worden verzet.

Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, neem dan contact op met de Nucleaire Geneeskunde afdeling, bereikbaar

• van maandag tot en met vrijdag
• tussen 8.30 en 16.30 uur
• telefoon (070) 210 2772