Trommelvliesbuisjes

De keel-, neus- en oorarts (KNO-arts) heeft voorgesteld om bij uw kind trommelvliesbuisjes te plaatsen. In deze brochure wordt specifieke informatie gegeven over de gang van zaken rond deze ingreep. Algemene informatie over de voorbereiding en de dagopname (locatie JKZ) vindt u in de brochure “Dagbehandeling”. Het is erg belangrijk dat u beide folders goed doorleest en de aanwijzingen opvolgt.

Het plaatsen van trommelvliesbuisjes is - vooral bij kinderen - één van de meest voorkomende chirurgische ingrepen in Nederland. Het oor is globaal onder te verdelen in:

• De uitwendige gehoorgang.
• Het trommelvlies met daarachter het middenoor. Hierin bevinden zich de drie gehoorbeentjes. Via de buis van Eustachius staat het middenoor in verbinding met de neus-keelholte.
• Het eigenlijke gehoororgaan, ook wel het slakkenhuis genoemd.

Het middenoor is onder normale omstandigheden gevuld met lucht. Deze lucht heeft dezelfde druk en samenstelling als de buitenlucht. Via de buis van Eustachius blijft de druk bestaan.

Als de buis van Eustachius niet goed werkt, ontstaat er onderdruk in het middenoor, waardoor het trommelvlies naar binnen wordt getrokken. Door de onderdruk kan het slijmvlies in het middenoor geïrriteerd raken en vocht afscheiden waardoor het middenoor gevuld raakt met vocht in plaats van met lucht. Hierdoor kunnen klachten ontstaan van een vol, drukkend gevoel in het oor en soms van pijn. Hevige pijn kan veroorzaakt worden door een ontsteking van dit vocht (middenoorontsteking). Daarnaast treedt gehoorverlies op, omdat de geluidstrillingen door de aanwezige vloeistof gedempt worden. Ook kan het gedrag van uw kind veranderen: het kan gaan schreeuwen en het is moeilijker om contact te krijgen.

Vaak treedt binnen enkele weken tot maanden spontaan genezing op zonder dat er blijvende schade ontstaat. Als de afwijking echter langer blijft bestaan of vaak aanleiding geeft tot oorontstekingen, hinderlijk gehoorverlies of langdurig afwijkend gedrag van uw kind, kan het plaatsen van een trommelvliesbuisje zinvol zijn. Een trommelvliesbuisje heeft als doel een open verbinding te maken tussen het middenoor en de uitwendige gehoorgang, zodat via het buisje lucht in het middenoor komt.

Er bestaat een nauw verband tussen bovenste luchtweginfecties, zoals neusverkoudheid en een niet goed functionerende buis van Eustachius. Voordat een trommelvliesbuisje geplaatst wordt, moeten andere oorzaken voor terugkerende bovenste luchtweginfecties, zoals een vergrote neusamandel en/of een ontsteking van de neusholte en neusbijholten uitgesloten of behandeld worden.

Een trommelvliesbuisje is een buisje, dat meestal gemaakt is van kunststof en de grootte heeft van een "halve luciferkop". De doorsnede is ongeveer 1,5 mm en de lengte varieert van 3 mm tot 12 mm. Om een indruk te geven hoe groot het trommelvliesbuisje is, is in de tekening hierboven de verhouding ten opzichte van een lucifer en een speld weergegeven.

U ontvangt via de polikliniek KNO, anesthesioloog en opname-planning van de operatie-locatie (Zoetermeer/Juliana kinderziekenhuis) aanvullende informatie over de dagbehandeling. Het kan zijn dat uw kind door een andere dokter dan de dokter die u op de polikliniek gezien heeft wordt geopereerd. Indien u daar bezwaar tegen heeft horen wij dat graag.

De ingreep vindt plaats tijdens een kortdurende, maar volledige narcose. Er wordt een kleine snede (3mm) gemaakt in het trommelvlies. Dit gebeurt met behulp van microchirurgische technieken. Nadat zo nodig het vocht uit het middenoor is gezogen, wordt het buisje als een boordenknoopje in het sneetje van het trommelvlies geplaatst; het ene uiteinde steekt in het middenoor terwijl het andere uiteinde zich in de gehoorgang bevindt. De ingreep duurt niet lang en vindt in dagbehandeling plaats. Dit betekent dat uw kind dezelfde dag nog naar huis mag.

Bij iedere operatie is er sprake van enig risico. Zo ook bij deze operatie. De twee bekendste risico’s zijn het risico op looporen (vaak een gewenst gevolg van het plaatsen van een buisje) en het risico op een blijvend gaatje in het trommelvlies nadat het buisje eruit gevallen is. Uw arts zal dit nader toelichten.

Wanneer een kind een onderzoek of een behandeling in het ziekenhuis moet ondergaan kan dit spanning geven en beangstigend zijn. Het is belangrijk dat u uw kind zo goed mogelijk vertelt wat er gaat gebeuren. Hiermee geeft u uw kind de mogelijkheid zich voor te bereiden op dat wat komen gaat. U kunt een week van tevoren beginnen om uw kind in grote lijnen te vertellen dat het naar het ziekenhuis gaat. Een à twee dagen van tevoren vertelt u meer details. Probeer woorden te gebruiken die uw kind begrijpt.

U kunt uw kind vertellen dat:

• Het voor een dag naar het ziekenhuis gaat omdat het trommelvliesbuisjes krijgt;
• U zoveel mogelijk bij uw kind blijft om voor hem of haar te zorgen;
• Het de kleren uit moet doen;
• De dokter hem/haar in een ‘speciale slaap’ brengt en dat hij/zij daarom van tevoren niets mag eten of drinken;
• Het door de ‘speciale slaap’ niets van de ingreep zal merken;
• Het na de ingreep een beetje pijn aan het oor kan hebben;
• Het weer naar huis mag als de dokter het goed vindt.

Weer thuis 

Na de operatie mag uw kind licht verteerbaar voedsel eten zoals brood, vla, yoghurt en soep. Bij pijn kunt u een pijnstiller geven, bijvoorbeeld paracetamol. Later op de dag mag uw kind weer eten zoals hij of zij gewend is. Bij goed weer mag uw kind onder begeleiding naar buiten.

De eerste dag na de operatie

De volgende dag mag uw kind weer naar school of dagverblijf. Een muts of sjaal dragen is niet nodig.

Uw kind mag een dag na de ingreep douchen of in bad. Zorg er wel voor dat er geen water en zeep in de oren komt tot ongeveer een week na de ingreep. De eerste 2 weken mag uw kind niet met het hoofd onder water tijdens het baden.

• Het komt vaak voor dat kinderen na een ingreep een ‘loopoor’ hebben, dat wil zeggen dat er vuil en eventueel wat bloed uit het oor komt. Als dit langer dan 2 dagen na de ingreep aanhoudt of als er stromend bloed uit het oor komt, neemt u contact op met het ziekenhuis.
• Het kan zijn dat u een recept heeft gekregen voor oordruppels. Als u het oor gaat druppelen moet u dit minimaal 5 dagen blijven doen. Indien het oor langer dan 5 dagen ‘loopt’ dient u door te gaan met druppelen totdat het oor droog is plus 1 dag extra.
• Druppel het oor niet langer dan deze dag extra omdat dit schade aan het binnenoor kan veroorzaken. Een oor dat met druppeltjes behandeld wordt moet binnen 5 tot 7 dagen droog zijn. Indien dit niet zo is, neemt u contact op met het ziekenhuis.
• Bij aanhoudende pijn zonder ‘loopoor’ kan sprake zijn van een oorontsteking of van het uitgroeien van de buisjes. U neemt dan contact op met de huisarts of met het ziekenhuis.

Op het druppelflesje staat: ”niet gebruiken bij gaatje in het trommelvlies”. 
Indien de KNO-arts het oor beoordeeld heeft of wanneer er een ‘loopoor’ is kan het oor gedruppeld worden.

Wanneer mag mijn kind weer naar school?
Uw kind mag weer naar school als het zich goed voelt.

Mag mijn kind naar school met een ‘loopoor’?
Als uw kind zich niet ziek voelt mag het naar school. Een ‘loopoor’ is niet besmettelijk voor gezonde kinderen.

Wanneer mag mijn kind weer naar buiten?
Zodra het kind aangeeft buiten te willen spelen. De eerste dag mag uw kind niet alleen buiten spelen.

Er zijn meer dan 4 weken geleden buisjes gezet en ik twijfel nog aan het gehoor van mijn kind, wat moet ik doen? 
U kunt contact opnemen met het afspraakbureau om een afspraak maken voor een gehoortest met aansluitend een afspraak bij de KNO-arts.

Moet mijn kind nog voor controle terugkomen?
Het buisje groeit er in het algemeen vanzelf uit.Zijn er geen klachten en is het gehoor goed, dan hoeft u niets te doen. Aarzelt u over het gehoor, laat dan het gehoor nog eens controleren. Dit kan bij uw huisarts. U kunt ook bij de KNO-arts een gehoortest laten maken.

Wat moet ik doen als het oor gaat ‘lopen’ enige tijd nadat de buisjes geplaatst zijn?
Als uw kind net verkouden is doet het oor waarschijnlijk mee met de verkoudheid. Het buisje doet dan waarvoor het geplaatst is. Indien het oor langer dan 3 dagen ‘loopt’ kunt u de afdeling dagbehandeling of uw huisarts bellen voor oordruppels. Het oor moet dan minimaal 5 dagen gedruppeld worden.

Als het oor langer dan 5 dagen ‘loopt’ dient u door te gaan met druppelen totdat het oor droog is plus 1 dag extra. Druppel het oor niet langer dan deze dag extra omdat dit schade aan het binnenoor kan veroorzaken.

Ongeveer 5 tot 7 dagen na het starten met de druppels dient het oor droog te zijn. Blijft het oor dan nog ‘lopen’ dan moet u contact opnemen met het afspraakbureau om diezelfde week een telefonische afspraak met de KNO-arts te maken.

Als mijn kind een buisje heeft en toch oorpijn, wat is er dan aan de hand?
Het oor is ontstoken of het buisje is aan het uitgroeien waardoor de oude klachten weer terug kunnen komen. Neem contact op met uw huisarts of de KNO-arts indien de klachten meer dan 5 dagen aanhouden.

Wat gebeurt er met het buisje?
Dit groeit er gemiddeld in het tweede half jaar nadat het geplaatst is weer uit. Het buisje is erg klein. Uw kind merkt dat niet. Soms blijft het buisje zitten.

Wanneer mag mijn kind zwemmen?
2 weken nadat het buisje geplaatst is. Het buisje is dan voldoende vastgegroeid. Uiteraard mag uw kind niet zwemmen met een loopoor.

Moet mijn kind oordoppen in hebben als hij/zij gaat zwemmen?
Nee. In een groot onderzoek is vastgesteld dat oordoppen in het algemeen niet helpen. Sommige kinderen kunnen baat hebben bij op maat gemaakte oordoppen. Dit zijn de kinderen die telkens als ze gezwommen hebben oorpijn of ‘looporen’ krijgen.

Mag mijn kind met buisjes in een vliegtuig?
Ja, juist omdat uw kind buisjes heeft zal hij/zij minder last hebben van de drukwisselingen.

Indien u nog vragen heeft, kunt u altijd telefonisch contact opnemen met het ziekenhuis:

• Ma tm vrij 8.30-17.00 afdeling Dagbehandeling JKZ, telefoonnummer (070) 210 7212, afdeling Dagbehandeling Zoetermeer, telefoonnummer (079) 346 2593.
• Ma tm vrij 8.30-16.30 polikliniek KNO JKZ: (070) 210 7322, polikliniek Zoetermeer: (079) 346 2593.

Buiten deze uren kunt u in dringende gevallen contact opnemen met de afdeling Spoedeisende Hulp, telefoon Den Haag (070) 210 2060, telefoon Zoetermeer (079) 346 2626.

Zie ook onze website https://www.hagaziekenhuis.nl/specialismen/kno/

Bron: De basis van deze tekst is ontwikkeld door de Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus- en Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-Halsgebied. (www.kno.nl)