Dik vloeibaar dieet

Advies bestemd voor:

Datum:

Diëtist:

U heeft het advies gekregen om voor korte of langere tijd een dik vloeibaar dieet te gebruiken, vanwege kauw- en of slikproblemen. Op basis van de ernst van uw klachten bepaalt de logopedist de dikte, samenstelling en temperatuur van de voeding. De dikte en samenstelling van de voeding noemen we de dieetconsistentie. In deze folder krijgt u algemene informatie over het dik vloeibaar dieet. Een diëtist kan u advies op maat geven.

Als u een dik vloeibaar dieet moet gebruiken, is elke voeding die u over de dag eet dik en glad gebonden, dus zonder stukjes, pitten of vellen. U kunt het eten met een lepel en zonder kauwen doorslikken. Voorbeelden van een voeding met een dik vloeibare samenstelling zijn vla, pap, kwark, vruchtenmoes en yoghurt.

Algemene adviezen voor de bereidingswijze van de warme maaltijd:

• Gebruik gare producten.
• Snijd voor het malen van de producten de voeding in stukken.
• Gebruik voor het fijn maken van de voeding een blender, staafmixer of keukenmachine. Wij adviseren u om de producten apart te bereiden. Dit zorgt voor een betere smaakbeleving.
• Gebruik zo nodig een zeef om vellen, pitten, zaden en stukjes uit de voeding te verwijderen.
• Verdun de maaltijd tot een dik vloeibare samenstelling met bijvoorbeeld bouillon, kookvocht, jus, melk of room.
• Zorg voor voldoende variatie in zowel productkeuze (kies voor verschillende kleuren en smaken) als bereidingswijze (vooraf koken of grillen, koude of warme gerechten). De maaltijd brengt u op smaak door gebruik te maken van verse en/of gedroogde kruiden.
• Eventueel is het ook mogelijk om meerdere porties in één keer te bereiden. Vries daarna per portie in.

U kunt de warme maaltijd zelf bereiden of gebruik maken van speciale dieetproducten. Hiervoor verwijzen wij naar het hoofdstuk ‘Aandachtspunten bij een dik vloeibare voeding’.

Bij een dik vloeibaar dieet moeten alle dranken ingedikt worden tot een dik vloeibare samenstelling. Hierbij maakt u gebruik van verdikkingsmiddel. Verdikkingsmiddel is smaakloos en zorgt in de juiste dosering voor de gewenste dikte. In het HagaZiekenhuis wordt gebruik gemaakt van het verdikkingsmiddel Resource ThickenUp Clear van Nestlé. Vloeistoffen kunnen op iedere temperatuur ingedikt worden.

Algemene adviezen voor het gebruik van het verdikkingsmiddel:

• Geschikt om warme en koude dranken en gerechten te verdikken.
• Doe de gewenste hoeveelheid Resource ThickenUp Clear poeder in een glas of kop. Voeg al roerend de vloeistof/drank toe. Blijf nog even roeren.
• De vloeistof kan niet verder verdikt worden met ThickenUp Clear nadat er al poeder aan de vloeistof is toegevoegd.
• U mag geen extra vloeistof of ijsblokje toevoegen aan een product dat al verdikt is.

Met een dik vloeibaar dieet is het moeilijker om alle benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen, dan bij een dieet met vaste voedingsmiddelen. In overleg met u past de diëtist het dagmenu aan aan uw voedingsbehoefte.

U heeft dagelijks goede voeding nodig om uw lichaam in een goede conditie te houden. Een volledig voedingspatroon bevat de volgende voedingsstoffen: koolhydraten, eiwitten, vetten, voedingsvezels, vitaminen en mineralen. Daarnaast is het belangrijk dat u dagelijks voldoende vocht gebruikt. Het uitgangspunt voor een goede voeding is de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. De Schijf van Vijf bestaat uit 5 vakken met producten waar u dagelijks een bepaalde hoeveelheid van dient te eten om alle benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen. Hieronder volgt een overzicht van de richtlijnen goede voeding en op welke wijze u deze het beste kan vervangen door dik vloeibare producten.

Bron afbeeldingen: www.voedingscentrum.nl

Totale inname voedingsstoffen

Dik vloeibare voeding bevat in het algemeen minder voedingsstoffen dan een normale voeding. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden, omdat onbedoeld gewichtsverlies tijdens ziekte niet gewenst is. Naast vetmassa verliest u namelijk ook spiermassa wat uw conditie niet ten goede komt.

Om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen, is het van belang dat u minimaal 6 maaltijdmomenten per dag gebruikt. U gebruikt 3 hoofdmaaltijden en 3 tussendoortjes.

U maakt uw voeding energierijker door de voeding te verrijken met suiker, honing, room en/of boter. Daarnaast adviseren wij u gebruik te maken van volle melkproducten en energierijke sauzen, zoals pindasaus en mayonaise.

Controleer wekelijks uw gewicht. Bij onbedoeld gewichtsverlies is het wenselijk om contact op te nemen met een diëtist.

Moeizame stoelgang (obstipatie)

Bij het toepassen van een dik vloeibaar dieet kan het zijn, dat u last krijgt van een moeizame stoelgang (obstipatie). Dit komt doordat vloeibare voeding vaak weinig vezels bevat. Vezels in voeding zorgen voor een goede darmwerking. Ze houden in de darmen vocht vast. Hierdoor wordt de stoelgang makkelijker.

Naast vezels is het ook belangrijk dat u dagelijks minimaal 2 liter verdikt drinkvocht (inclusief pap, vla et cetera) binnen krijgt. Wanneer het voedingspatroon te weinig vocht bevat leveren vezels namelijk geen gunstig effect.

De volgende adviezen kunnen u helpen bij een betere stoelgang:

• Probeer waar mogelijk gebruik te maken van volkoren pap (wel goed zacht) of ingedikt drinkontbijt.
• Gebruik dik gebonden zachte peulvruchtensoep.
• Gebruik gemalen geweekte pruimen verdund met weekvocht of kant en klare pruimenmoes
• Gebruik ingedikte Roosvicee Laxo.
• Maak waar nodig gebruik van een oplosbare vezelmix zoals Stimulance Multi Fibre Mix of Resource Benefiber.

Dieetpreparaat

Wanneer het u niet lukt om met de gebruikelijke voedingsmiddelen op gewicht te blijven, neemt u contact op met een diëtist. In overleg met een diëtist kan de voeding namelijk aangevuld worden met bijvoeding. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een poedervormig eiwit- en/of energiepreparaat of een energie- en eiwitrijke drank of crème. Bij bepaalde ziektebeelden vergoedt de zorgverzekeraar deze voeding.

Kant-en-klare voeding

Naast de mogelijkheid om dik vloeibare voeding zelf klaar te maken bestaat er ook kant-en-klare dik vloeibare voeding. Een voorbeeld hiervan is de Clinutren mix maaltijd van Nestlé. Dit is een poedervormige energierijke voeding die bereid kan worden als puree of crème. Dit product is te bestellen via uw apotheek. Dit product wordt niet vergoed. U kunt ook eventueel gebruikmaken van zachte babymaaltijden zonder stukjes.

Vitamine D

U heeft in Nederland 10 mcg vitamine D extra per dag nodig als één of meerdere van de volgende punten van toepassing zijn:

• alle kinderen tot en met 3 jaar
• alle zwangeren
• alle vrouwen vanaf 50 jaar
• iedereen met een getinte of donkere huid
• iedereen die minder dan 15 a 30 minuten per dag onbeschermd in de zon komt met minimaal de handen en het gezicht, zoals mensen die nachtdiensten draaien of een sluier of hoofddoek dragen.

Let op! Voor iedereen vanaf 70 jaar geldt een advies om 20 mcg vitamine D per dag te gebruiken.

Kijk voor meer informatie op www.voedingscentrum.nl/vitamineD of vraag uw diëtist of huisarts om advies.

Voor meer informatie over het dieetvoorschrift en voor het maken van een poliklinische afspraak kunt u bellen met de afdeling Diëtetiek.

Wij zijn bereikbaar:

• maandag tot en met vrijdag
• van 8.00 - 17.00 uur
• telefoonnummer: (070) 210 2288