Neurochirurgie

In de pols loopt een tunnel, de carpaal tunnel. Door deze tunnel lopen de middelste handzenuw en de negen buigpezen van de onderarm naar de hand (zie tekening 1).

Het carpaal tunnel syndroom (CTS) is een aandoening waarbij de zenuw in de carpaal tunnel beklemd is geraakt. Het ontstaat door zwelling van weefsel rondom de buigpezen. Hierdoor krijgt u een doof of prikkelend gevoel en pijn in de arm, hand en vingers.

De oorzaak is meestal niet te achterhalen. CTS kan ontstaan:

• als je lange tijd dezelfde beweging maakt (over-use syndrome).
• door een peesontsteking. Hierbij zwelt het omhulsel van de pezen op. Daardoor neemt de druk op de zenuw in de carpaal tunnel toe.
• door verstuikingen, botbreuken en gewrichtsontsteking (arthritis). Deze kunnen ook tot vernauwing van de tunnel leiden.
• door reuma, suikerziekte of een traag werkende schildklier.
• tijdens zwangerschap. Een zwangere vrouw houdt vaak veel vocht vast. Hierdoor kan een zwelling in de tunnel ontstaan met bijbehorende klachten. Meestal gaat het carpaal tunnel syndroom vanzelf over na de zwangerschap.

De klachten treden meestal 's nachts op. Bij sommige activiteiten gebruikt je de hand in een bepaalde stand. Denk bijvoorbeeld aan autorijden, fietsen of de krant lezen. Ook deze activiteiten kunnen klachten veroorzaken.

Deze kunnen voor ieder mens verschillen. Zo kun je last hebben van:

• een doof of tintelend gevoel in één of beide handen. Dit komt vooral voor in de handpalm, de duim, wijs-, middel- en ringvinger; in de pink nooit.
• krachtverlies van je hand en gevoelsstoornis in de vingertoppen. Daardoor laat je makkelijk iets vallen.
• een minder goed werkende hand en minder pijn. Dit gebeurt vaak als je al langer last heeft van deze aandoening. Dan duurt de druk op de zenuw ook al langer. In het ergste geval kan blijvend gevoelsverlies optreden. Ook de spieren van de muis van de duim kunnen krimpen (zie tekening 2).

Voor het stellen van de juiste diagnose is het belangrijk dat je de arts goed informeert. Vertel de arts hoe je je hand gebruikt, wat voor werk je doet, of je eerder schade hebt gehad aan je hand of pols, en wat je klachten zijn. Soms is uitgebreider onderzoek nodig. Dat kan zijn:

• een zenuwgeleidingsonderzoek en een spierfunctieonderzoek (electromyografie). Dit wordt uitgevoerd door een neuroloog. Het doel van het onderzoek is om zeker te weten dat de zenuw niet op een andere plek bekneld zit.
• een röntgenfoto om andere oorzaken, zoals een botbreuk of gewrichtsontsteking, uit te sluiten.
• een bloedonderzoek, als de arts vermoedt dat een andere aandoening (zoals reuma) een rol speelt bij het ontstaan van het carpaletunnelsyndroom.

Wanneer de diagnose ‘carpaal tunnel syndroom’ is vastgesteld, zijn er twee mogelijkheden voor behandeling.

Behandeling zonder operatie

Afhankelijk van de oorzaak adviseert uw arts één of meer behandelingen. Dat kan zijn:

• het aanpassen van bepaalde activiteiten, om de belasting van je hand en pols te verminderen. Zo krijgt de beknelde zenuw weer meer ruimte.
• het recht houden van de pols, zodat de zwelling kan afnemen en de zenuw weer ruimte krijgt.
• het dragen van een polsspalk tijdens de nacht. Dit kan de klachten verminderen en de nachtrust verbeteren.
• een injectie met een ontstekingsremmer.

Een operatie

Blijven de klachten ernstig of gaan ze niet over dan kan een operatie nodig zijn.

Tijdens de operatie maakt de arts de tunnel wijder. Daardoor komt de zenuw uit zijn beklemming. Als het nodig is, maakt de arts ook de vliezen rondom de pezen schoon (synovectomie).

Zorg op de dag van behandeling voor:

• goed gewassen handen
• schoongemaakte nagels
• geen nagellak
• ringen af

De operatie duurt ongeveer 15 minuten. Je krijgt een plaatselijke verdoving in je hand. Bij een plaatselijke verdoving wordt korte tijd een bloeddrukband om je bovenarm gelegd en opgepompt. Daarna wordt je hand gedesinfecteerd en begint de arts met de operatie. De arts snijdt de peesplaat aan de handpalmzijde in. Deze peesplaat vormt het ‘dak’ van de tunnel (zie tekening 3). De tunnel wordt zo wijder en de zenuw komt uit zijn beklemming.

• Je krijgt een drukverband om je hand.
• Het drukverband verwijder je de volgende ochtend.
• Daarna breng je een schoon verband aan. Dit kun je regelmatig en zo nodig vervangen. Het verband kun je zelf kopen bij de apotheek of drogist.
• Houd je hand goed hoog.
• Je krijgt een mitella om. Deze draag je één dag. Ben je geopereerd aan de elleboog? Dan draag je de mitella twee dagen. ’s Nachts doe je de mitella af.
• Leg je hand bij het slapen op een kussen, zodat de pols hoger ligt dan de elleboog.
• De pijn als gevolg van de ingreep neemt meestal snel af. Het littekengebied kan nog wel enkele weken of maanden gevoelig blijven (wondpijn).
• De tintelingen ’s nachts nemen snel af.
• Het terugkeren van het gevoel kan soms maanden duren. Ook kan het lang duren voordat de kracht in je hand en pols weer normaal is.
• Soms houd je na de operatie klachten.
• Wanneer je de pols na de operatie weer zwaar belast, kan het syndroom terugkeren.

Attentie: als je ernstige pijnklachten met zwelling heeft, of je hand verkleurt, moet je direct contact opnemen met het ziekenhuis:

• Op werkdagen tussen 8.00 en 17.00 uur via telefoonnummer (070) 210 2040
• ’s Nachts en in het weekend via telefoonnummer: (070) 210 0000. Je vraagt naar de afdeling Spoedeisende Hulp (SEH). De SEH neemt als het nodig is contact op met de neurochirurg.

Het duurt ongeveer twee tot vier weken voordat het dak van de tunnel is genezen.

In die tijd mag je de hand minder belasten. Wanneer je weer kunt gaan werken hangt sterk af van je werkzaamheden; huishoudelijk, kantoor, enzovoorts. We raden je af om de eerste twee weken na de operatie auto te rijden en/of te fietsen.

Heb je na het lezen van deze folder nog vragen? Neem dan contact op met je behandelend arts.