Uw arts heeft samen met u besloten om biopten uit de prostaat af te nemen. Biopten zijn kleine stukjes weefsel uit de prostaat. Dit weefsel wordt onder de microscoop onderzocht door de patholoog. Het onderzoek geeft uitsluitsel over goedaardige of kwaadaardige afwijkingen van de prostaat. In deze folder leest u meer over het verloop van het onderzoek en de nazorg.

Er kunnen verschillende reden zijn waarom biopten uit uw prostaat worden afgenomen, waaronder:

• een verhoogde PSA-waarde in uw bloed;
• een bevinding bij lichamelijk onderzoek;
• een afwijking op een MRI-scan.

De biopten worden afgenomen via het stukje huid tussen de balzak en anus. Dit gebied wordt het perineum genoemd. Deze methode is veilig en nauwkeurig. Vroeger werden de biopten via de endeldarm afgenomen. Deze methode wordt soms nog gebruikt als de perineale methode niet mogelijk is.

Voorbereiding

U mag sommige bloedverdunners een paar dagen voor het onderzoek niet gebruiken. Dit bespreekt u met de arts. Daarnaast raden wij u aan een uur voor het onderzoek een tablet oxazepam in te nemen. Oxazepam vermindert angst en spanning. U wordt rustig en ontspant uw spieren. Dit zorgt ervoor dat u wat gemakkelijker het onderzoek doorkomt. U krijgt een tablet mee van uw arts. Als u de afspraak telefonisch heeft gemaakt, kunt u het tablet ophalen bij de polikliniek. U kunt ook een uur voor het onderzoek naar de polikliniek komen en het tablet ophalen en ter plaatse innemen.

U kunt zich na het onderzoek niet helemaal lekker voelen. Daarnaast mag u niet autorijden bij het gebruik van oxazepam. Wij raden u daarom aan om samen met iemand naar het ziekenhuis te komen. Dan kunt u samen naar huis gaan.

Verloop van het onderzoek

Het onderzoek gebeurt op de polikliniek Urologie. U hoeft niet nuchter te zijn. Het onderzoek duurt ongeveer 30-45 minuten. Voorafgaand aan het onderzoek krijgt u het verzoek om uw onderkleding uit te doen. U ligt op uw rug met uw benen in de beensteunen gespreid omhoog. De balzak wordt omhoog geplakt met pleisters, zodat de arts makkelijk bij het perineum kan. Dan start de arts met het lichamelijk onderzoek. De arts voelt met de vinger via de anus aan uw prostaat.

Na het lichamelijk onderzoek wordt de huid van het perineum gedesinfecteerd met jodium. Hierna wordt de huid verdoofd met een aantal injecties. Dit wordt gedaan met een dunne naald met verdovingsvloeistof (lidocaïne). Hierna wordt een echoprobe een paar centimeter via de anus in de endeldarm geschoven. Met de echo wordt de prostaat in beeld gebracht. Dit is meestal niet pijnlijk, maar kan wel een onaangenaam gevoel geven. Vervolgens worden de bekkenbodemspieren en het kapsel van de prostaat verdoofd in de diepte. Dit kan een branderige pijn veroorzaken.

Naast de onderzoekstafel staat een echo-apparaat waarop de beelden van de prostaat te zien zijn. Soms worden over de live echobeelden de beelden van de MRI geplaatst. Het kost even tijd om het apparaat in te stellen, waardoor de verdoving goed in kan werken. Vervolgens worden de biopten genomen. Met een holle naald worden dunne reepjes prostaatweefsel afgenomen. Het aantal biopten hangt af van uw MRI-scan en de grootte van de prostaat. Meestal worden tussen de 10 en 12 biopten afgenomen, maar meer of minder is mogelijk. U kunt een klikkend geluid horen bij het afnemen van de biopten. Ook kunt u een schokje voelen in het gebied van de prostaat.

Bij het inplannen van de afspraak voor de biopten wordt ook een afspraak gemaakt voor de bespreking van de uitslag van het weefselonderzoek. Tijdens deze afspraak neemt de arts ook het vervolgbeleid met u door. 

De eerste week na het onderzoek raden wij fietsen, intensief sporten en een zaadlozing hebben af. Daarnaast kunnen een aantal complicaties voorkomen. Er kan bloed in uw sperma en urine zitten. Het bloed in de urine is meestal weg als u een dag voldoende drinkt. Bloed in sperma kan weken tot maanden duren. Dit is niet erg. Daarnaast zitten in het perineum kleine prikgaatjes. Hier kan ook een beetje bloed uitkomen. U krijgt daarom een absorberend verband in het ondergoed. Ook kan er een bloeduitstorting (blauwe plek) ter hoogte van het perineum zichtbaar zijn. Het plassen kan tijdelijk wat moeilijker gaan door zwelling van de prostaat. Daarnaast is er een kleine kans op infectie.

Wanneer moet u contact opnemen?

U moet contact opnemen als u:

• langdurig veel bloed in de urine heeft (gekleurd als rode wijn of met stolsels);
• of koorts of koude rillingen heeft;
• of het gevoel heeft van een volle blaas, maar niet kunt plassen.

Heeft u een of meerdere van deze complicaties? Dan kunt u van maandag tot en met vrijdag van 08.00 tot 17.00 uur telefonisch contact opnemen met de polikliniek Urologie via (070) 210 6482. Buiten deze uren kunt u naar de Spoedeisende Hulp van het HagaZiekenhuis bellen via (070) 210 2060.