Het hoornvlies is het glasheldere voorste deel van het oog, waardoor het licht het oog binnenkomt. Het is als het ware het venster van het oog. Het hoornvlies ligt voor het gekleurde deel van het oog, genaamd de iris (regenboogvlies).

Het hoornvlies is opgebouwd uit 5 lagen, van buiten naar binnen: het epitheel, membraan van bowman, stroma, descemet membraan en het endotheel. Het endotheel is 1 cellaag dik en bevindt zich aan de achterzijde van het hoornvlies. Normaal komt door de inwendige druk vanuit de voorste oogkamer (de ruimte tussen de lens en het hoornvlies) continu vocht in het hoornvlies. Hierdoor zou het hoornvlies kunnen zwellen. Het endotheel heeft echter een pompfunctie waarmee het continu vocht uit het hoornvlies pompt. Dit proces zorgt ervoor dat het hoornvlies niet zwelt en daardoor dun en transparant blijft.

Hoornvliesdystrofie van Fuchs (ook wel Fuchse corneale endotheel dystrofie genoemd) is een afwijking aan het endotheel in beide ogen. Het is een traag verlopend proces waarbij het aantal endotheelcellen sneller afneemt dan normaal. Indien het aantal endotheelcellen een kritische ondergrens bereikt, wordt de pompwerking te zwak. Door een zwakkere pompfunctie stroomt er meer vocht het hoornvlies in, dan dat eruit gepompt wordt. Hierdoor wordt het hoornvlies dikker en minder transparant, wat kan zorgen voor een vermindering van de gezichtsscherpte.

De aandoening verloopt in eerste instantie zonder klachten. Klachten ontstaan meestal tussen de 50-70 jaar. Deze kunnen bestaan uit wisselend en verminderd zicht door ophopingen van vocht. Vooral ’s nachts wordt er meer vocht in het hoornvlies opgestapeld, mede omdat u ’s nachts de ogen dicht heeft. Hierdoor is de verdamping van het traanvocht verminderd. Het zicht is daardoor vaak in de ochtenduren minder en wordt in de loop van de dag weer beter.

Bij een vergevorderde hoornvliesdystrofie van Fuchs is het zicht de hele dag slecht en kunnen pijnlijke blaasjes ontstaan. Andere klachten kunnen zijn: lichtschuwheid, tranenvloed, verblinding door licht en verminderd contrast zien.

Bij een beginnende dystrofie van Fuchs kunnen middelen gebruikt worden om vocht aan het hoornvlies te onttrekken. Deze middelen werken niet genezend. Het aantal endotheelcellen zal blijven afnemen. Een operatie kan met deze middelen enige tijd worden uitgesteld.

Oogdruppels en/of oogzalf

Bij een beginnende hoornvliesdystrofie van Fuchs kan het teveel aan vocht in het hoornvlies worden verminderd met zoutdruppels en/of zoutzalf (Natriumchloride 5%). De oogdruppels worden overdag 2 tot 3 maal gebruikt en de oogzalf 's avonds voor het slapen gaan. Het is belangrijk dat u de medicatie op de juiste manier toedient en therapietrouw bent.

Hoornvliestransplantatie

Bij een vergevorderde hoornvliesdystrofie van Fuchs kan de gezichtsscherpte alleen met een hoornvliestransplantatie verbeterd worden. Slechts een klein percentage van de patiënten komt in het stadium waarbij een operatie noodzakelijk is.

Uw behandelend oogarts zal met u bespreken of en wanneer u voor deze behandeling in aanmerking komt.

Meer informatie over deze aandoening kunt u vinden op www.oogartsen.nl of via de patiëntenvereniging “Oog voor u” (www.oogvooru.nl)

Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben, kunt u contact opnemen met de polikliniek oogheelkunde. De polikliniek oogheelkunde is bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 16.30 uur via telefoonnummer: (079) 346 25 52.