In overleg met uw behandelend arts is besloten dat u binnenkort een radiofrequente ablatie (RFA) zult ondergaan vanwege een niertumor. In deze folder leest u meer over de behandeling, voorbereiding en nazorg.

Lees ook de bijlage Jodiumhoudende contrastmiddelen onder aan deze folder.

RFA staat voor Radio Frequente Ablatie. Dit is een behandeling waarbij een tumor kortdurend wordt verhit met behulp van radiogolven. Door deze verhitting sterft het tumorweefsel af, waarna uw lichaam het afgestorven weefsel opruimt.

Het succes van de RFA hangt af van verschillende factoren, zoals het aantal tumoren, de locatie en de grootte van de tumor(en) in de nier. Om te beoordelen of de tumor volledig is vernietigd, wordt na de ingreep een CT-scan gemaakt, soms een week later.

Sedatie

De ingreep vindt plaats onder sedatie, een vorm van verdoving die sterker is dan een roesje, maar minder ingrijpend dan een volledige narcose. Ter voorbereiding krijgt u een afspraak op de anesthesiepoli.

Dagopname

Voor deze behandeling wordt u opgenomen in het ziekenhuis en verblijft u tijdelijk op de verpleegafdeling. Afhankelijk van het tijdstip van de ingreep kan het nodig zijn dat u een nacht blijft. U ontvangt bericht van de afdeling Opnameplanning over uw aankomsttijd en locatie. Indien nodig wordt op de dag van opname uw bloedstolling gecontroleerd.

Neem comfortabele kleding mee die geschikt is om in bed te dragen, zoals een ochtendjas of vest en pantoffels/slippers. Beperk uw persoonlijke bezittingen tot het noodzakelijke, zoals leesmateriaal.

Vervoer naar huis

Omdat u sedatie heeft gehad, mag u niet zelf naar huis rijden of machines bedienen. De sedatie kan uw reactievermogen verminderen.

Nuchter

U mag zes uur vóór de ingreep niet eten of drinken.

Medicijnen

Over het algemeen kunt u uw medicijnen op de gebruikelijke tijd en wijze innemen. Als hier een uitzondering op geldt, zal uw behandelend arts u hierover informeren. Neem een recente medicatielijst (maximaal 14 dagen oud) mee.

Als u bloedverdunners gebruikt, bespreekt uw arts met u wanneer u hiermee tijdelijk moet stoppen. Ook als u een stollingsziekte heeft, moet u dit vooraf aan uw arts door geven.

Medische implantaten 

De behandeling kan niet worden uitgevoerd als u een pacemaker, ICD, neurostimulator, insulinepomp of cochleair implant heeft. Bespreek dit vooraf met uw arts.

Zwangerschap

Bent u (mogelijk) zwanger? Dan wordt de behandeling afgeraden. Meld dit altijd aan uw arts.

Bij aankomst meldt u zich bij de receptie. Daarna wordt u aangemeld bij de dagopname, waar een verpleegkundige u ophaalt en begeleidt naar uw bed. U krijgt uitleg over hoe het verder gaat. U ontvangt een speciaal jasje met drukknopen dat u tijdens de behandeling draagt. Uw ondergoed mag u aanhouden; overige kleding moet u uittrekken. Een verpleegkundige plaatst een infuus en neemt bloed af als dit nodig is. 

U wordt naar de afdeling Radiologie gebracht en zo comfortabel mogelijk gepositioneerd op de onderzoekstafel.

Na een veiligheidscontrole krijgt u via het infuus sedatie en pijnstilling toegediend. U blijft zelf ademhalen, maar kunt in een diepere slaap terechtkomen. Daarom worden uw hartslag, bloeddruk, ademhaling en zuurstofgehalte continu gecontroleerd.

Als u slaapt, kan uw houding worden aangepast. Vervolgens desinfecteert de radioloog uw huid en dekt deze af met steriele doeken. Met echografie of CT bepaalt de radioloog de exacte plaats voor de elektrode. Zodra de elektrode zich in de tumor bevindt, wordt deze verhit. Na de RFA wordt een contrast-CT-scan gemaakt. Soms is een tweede plaatsing van de elektrode nodig om de procedure te herhalen. De prikplaats wordt afgedekt met een pleister en u wordt wakker gemaakt.

Duur van de behandeling

De behandeling duurt gemiddeld 120 minuten. 

Na afloop wordt u naar de uitslaapkamer gebracht voor controle. Bij stabiele waarden gaat u terug naar de dagopname. Hier blijft u onder observatie, en u mag weer eten en drinken. Aan het eind van de middag mag u naar huis.

Herstel 

Neem in de eerste dagen na de RFA rust, omdat uw lichaam afvalstoffen afbreekt. Hierdoor kunnen uw ontstekingswaarden tijdelijk stijgen en uw lichaamstemperatuur verhoogd zijn. Heeft u klachten zoals hevige pijn of onwel worden? Neem direct contact op met uw arts.

Pijnklachten

De prikplek kan pijnlijk zijn. U mag maximaal 4 keer per dag 1000 mg paracetamol innemen.

Geen alcohol

Gebruik in de eerste uren na de behandeling geen alcohol, omdat de sedatie het effect van alcohol kan versterken.

RFA is een veilige ingreep, maar zoals bij elke procedure bestaan risico’s, zoals:

• Bloedingen rond de nier of in de buikholte
• Beschadiging van aangrenzende darmstructuren
• Nierfalen of infecties
• Onvolledige vernietiging van de tumor (resttumorcellen)

Bij een complicatie thuis belt u tussen 08.30 en 16.30 uur naar de afdeling Radiologie: (079) 346 25 20. Bij urgente problemen na 17.00 uur of in het weekend, belt u de Spoedeisende Hulp: (079) 346 25 39.

Heeft u nog vragen? Neem dan contact op met de afdeling Radiologie op werkdagen tussen 08.30 en 16.30 uur via (079) 346 25 20.

Overgevoeligheid/allergie

Wij maken gebruik van het meest veilige non-ionische contrastmiddel. In zeer zeldzame gevallen is het mogelijk dat er allergische reacties optreden. Dit kan leiden tot verhoogde niesprikkel of huiduitslag. Deze reacties nemen in de regel vrij snel weer af. In extreem zeldzame gevallen kunnen zware allergische reacties optreden, zoals stoornissen in de bloedsomloop, lever, nieren en/of zenuwen.

In alle onderzoekskamers waar het contrastmiddel wordt gebruikt zijn alle middelen aanwezig om deze reacties meteen met passende maatregelen tegen te gaan. Al het personeel is bekwaam in het herkennen en behandelen van een eventuele reactie.

Als u in het verleden een allergische reactie op een contrastmiddel hebt gehad, moet u dit minstens 48 uur voor het onderzoek melden bij de afdeling Radiologie.

Effect op de nieren

Bij een kleine categorie mensen kan het toedienen van contrastmiddel (tijdelijke) schade veroorzaken aan de nieren. Dit kan met een aanvullende voorbereiding van de CT-scan worden voorkomen. Indien u tot deze categorie mensen (kan) behoren, krijgt u een afspraak via de aanvragend specialist bij de poli Interne. Hier wordt bepaald welke aanvullende voorbereiding u krijgt. Indien u geen verwijzing naar de poli Interne heeft gekregen, kunt u volstaan met bovenstaande voorbereiding.

Aandachtspunten

U wordt geadviseerd de dag voor het onderzoek (zo mogelijk ook de dag van het onderzoek tot zes uur voor het onderzoek) en na het onderzoek 1,5 tot 2 liter te drinken.

Als er tussen het maken van de afspraak en het onderzoek zelf één van de volgende situaties optreedt, dient u contact op te nemen met de specialist, die het onderzoek heeft aangevraagd:

• Uitdroging;
• Diarree of overgeven;
• Hart- en vaatproblemen;
• Ziekenhuisopname;
• Ander onderzoek met jodiumhoudend contrastmiddel;
• Wijziging van medicijnen;
• Therapie met medicijnen.

De specialist bekijkt of er aanvullende voorbereiding nodig is voor het onderzoek, zoals bloedprikken om de nierfunctie te controleren of alsnog een bezoek aan de poli Interne.

Jodium en schildklieraandoeningen

In jodiumhoudende contrastmiddelen is het jodium gebonden aan een andere stof. Er komt ook een geringe hoeveelheid zogenoemd vrij jodium voor in deze contrastmiddelen. Dit is van belang, indien u op korte termijn mogelijk behandeld zult worden met radioactief jodium (¹³¹I) voor bepaalde aandoeningen van de schildklier. Met korte termijn wordt hier bedoeld een periode van een half jaar. Als u weet dat dit zeker of mogelijk zal gebeuren, meldt u dit dan bij uw behandelend specialist, internist of bij de afdeling Radiologie. Er kan dan nagegaan worden welke andere mogelijkheden er zijn voor u. Ook diagnostisch onderzoek (¹³¹I of ¹²³I) op de afdeling Nucleaire Geneeskunde zal enige tijd niet mogelijk zijn.

Jodium en een te snelwerkende schildklier

Soms kan de geringe hoeveelheid vrij jodium in de contrastvloeistof een versnelde werking van de schildklier uitlokken. Dit is vooral het geval indien uw schildklier al te snel werkt of indien u hiervoor behandeld wordt. Het is niet aangetoond dat er geneesmiddelen zijn die dit kunnen voorkomen. Meldt u zich bij tekenen van versnelde schildklierwerking (zoals vermoeidheid, gewichtsverlies, niet verdragen van warmte, transpireren, nerveusheid, hartkloppingen) bij uw internist of huisarts.

Zwangerschap

Er bestaan geen aanwijzingen dat het contrastmiddel schadelijk is tijdens de zwangerschap. De röntgenstraling kan in bepaalde omstandigheden schadelijk zijn voor de vrucht. Het is dus noodzakelijk dat het nut van een röntgenonderzoek - met of zonder contrastmiddel - extra zorgvuldig wordt afgewogen tegen het eventuele risico.

Borstvoeding

Een zeer klein deel van de contrastvloeistof kan in de moedermelk terecht komen en door de baby worden gedronken. Wij adviseren u om uw moedermelk voor 24 uur te kolven en niet aan uw baby te geven. U kunt 24 uur na contrasttoediening de borstvoeding weer hervatten.

Laboratorium/Bloedafname

Indien uw arts ook een laboratorium bloedonderzoek voor u heeft aangevraagd, dient u er rekening mee te houden dat uw bloedwaarden binnen 24 uur na contrasttoediening niet betrouwbaar zijn. Het bloedonderzoek moet dan voorafgaand aan het onderzoek of minimaal 24 uur na het onderzoek met contrastmiddel plaatsvinden. Tussen 08.00 en 10.30 is het vaak druk op de bloedafnamepoli. Indien mogelijk wordt u geadviseerd na half 11 te komen, zodat u sneller en rustiger geholpen kunt worden.

Verschijnselen

De toediening van contrastmiddel in de bloedbaan kan enkele verschijnselen veroorzaken. Tijdens de injectie kunt u in het hele lichaam een warmtegevoel krijgen. Dit gevoel begint in de hals en keel. Als het warmtegevoel rond de blaas komt, voelt het soms alsof u plast. Dit is maar schijn! Al deze verschijnselen duren vijf tot twintig seconden en verdwijnen hierna snel.