K-draden bij kinderen met een botbreuk

Het behandelen en verwijderen.

Uw kind is geopereerd aan een botbreuk die is gefixeerd met één of meerdere pennetjes, ook wel K-draden genoemd. Deze pennetjes moeten na een aantal weken, in opdracht van de behandelend arts, worden verwijderd op de gipskamer. In deze folder staat wat u en uw kind kunnen verwachten bij deze behandeling en hoe u zich samen kunt voorbereiden.

K-draden zijn metalen pennetjes, vergelijkbaar met een cocktailprikker. Zij zorgen ervoor dat de breuk niet kan verschuiven nadat deze tijdens de operatie in de goede stand is gezet. De draden zijn er dus niet om de botdelen aan elkaar vast te zetten, maar zorgen ervoor dat de stand niet verandert. Het pennetje blijft (net als bij een pennetje van een oorbel) losliggen in het weefsel. Vaak steken ze nog voor een deel uit de huid. Het pennetje groeit dus niet vast en dat is prettig om te weten voor het verwijderen.

De behandeling met pennetjes is bij kinderen een bewezen veilige en goede behandeling van een botbreuk. De pennetjes zorgen voor pijnvermindering en stabiliteit. Toch zijn er ook enkele risico’s:

• Ontsteking
  De huid beschermt ons. Het zorgt ervoor dat bacteriën niet in ons lichaam komen. Wanneer de pennetjes door de huid heen steken is er een gat in de huid en is er een risico op infectie. Dit risico is heel laag maar wel mogelijk. Het is dus belangrijk om uw kind in de gaten te houden. Wordt de arm of het been opeens vurig rood? Of krijgt uw kind onverklaarbare koorts? Dat wil zeggen, er is geen sprake van verkoudheid of darmproblemen. Ervaart uw kind koude rillingen en zweet hij/zij veel? Dan neemt u contact op met de gipskamer of gaat u zelfs naar de Spoedeisende Hulp (SEH).

• Pijn
  Als de pennetjes net zijn geplaatst, heeft uw kind een grote kans op pijn. Zorg dat u uw kind aanmoedigt pijnstilling te gebruiken en het geblesseerde lichaamsdeel rust te geven. Bij pennetjes in de arm mag het kind de mitella dragen. Bij pennetjes in het been kan dit door het been op een kussen in de rolstoel te leggen. Daarbij kan hoogte ook pijn verlichten. Als uw kind het geblesseerde lichaamsdeel op harthoogte (of hoger) kan houden, is dat vaak prettig. Als de pennetjes net zijn geplaatst, heeft uw kind een grote kans op pijn. Zorg dat u uw kind aanmoedigt pijnstilling te gebruiken en het geblesseerde lichaamsdeel rust te geven. Bij pennetjes in de arm mag het kind de mitella dragen. Bij pennetjes in het been kan dit door het been op een kussen in de rolstoel te leggen. Daarbij kan hoogte ook pijn verlichten. Als uw kind het geblesseerde lichaamsdeel op harthoogte (of hoger) kan houden, is dat vaak prettig. 
  

• Te hoge pijn of paniek
  Het zien van pennetjes die uit het lichaam steken, kan beangstigend zijn voor kinderen. Dit kan zich uiten in een verstoorde pijnervaring (vaak niet passend bij het letsel) en hysterie. Als ouders kunt u hierin een grote rol spelen. U helpt met het verminderen van deze angst door zelf rust te behouden. Wanneer (de ontwikkeling van) uw kind het toelaat kunt u ook kennis delen met uw kind om zo het kind gerust te stellen.

• Verschuiving van pennetjes
  De pennetjes zijn gladde prikkertjes. Er is dus een kans dat deze verschuiven. Wanneer het kind ook behandeld wordt met gips is dit risico zeer klein. Toch is het verstandig om hoge krachten op de pennetjes (door bijvoorbeeld vallen) zoveel mogelijk te voorkomen. Moedig uw kind niet aan om te gaan klimmen, roep uw kind indien uw kind aan het klimmen is rustig terug en laat uw kind niet deelnemen aan sport.

Gemiddeld duurt het tot 4 weken na de operatie voor we de pennetjes verwijderen. Dit is afhankelijk van de kwaliteit van de botgenezing. Het precieze moment bepaalt de arts. De botgenezing is te zien op röntgenfoto’s, die daarom vaak eerst worden gemaakt. Zoals gezegd is het pennetje niet vastgegroeid en er zitten in het bot geen zenuwen. De pijn die kinderen mogelijk ervaren is de prikkeling van het botvlies en is te vergelijken met het gevoel van een prik.

Na het maken van de eventuele röntgenfoto, komt u met uw kind terug op de gipskamer. Daar halen we het gips eraf en verwijderen we de pennetjes. Dit gebeurt in een enkele seconde met hulp van een tang. Hierna krijgt het kind een pleister op de huidopening.

De wondjes genezen meestal binnen een dag of twee. Uw kind mag de verwijderde pennen mee naar huis nemen, maar dat hoeft uiteraard niet. Afhankelijk van het behandelplan van de arts krijgt uw kind vervolgens nog gips of een elastische kous. Meestal kiezen we voor de kous omdat uw kind dan snel weer normaal kan bewegen en de spieren weer soepel kan maken.

Als de metalen pennen niet uit de huid steken, is het nodig om deze via een kleine operatieve ingreep te verwijderen. Dit gebeurt op de dagbehandeling onder een korte narcose.

Het is verstandig een uur voor de afspraak uw kind een pijnstiller te geven. Dit heeft een licht pijnstillend effect en ook een kalmerend effect. Vervolgens is het van belang de angst voor het verwijderen te verminderen. Hierbij is kalmte en rust van de ouders belangrijk.

Samengevat: een paracetamol en een goede dosis vertrouwen en kalmte zorgen voor een voorspoedige behandeling.

Na het verwijderen van de pennetjes dekken we de wondjes af met een pleister. Heel soms wordt er nog voor een gips gekozen. Dan blijven de leefregels bij gips van toepassing (zie de folder hierover http://folders.hagaziekenhuis.nl/2096

Leefregels zonder gips zijn vooral gericht op bewegen van het lichaamsdeel. Omdat de arm stijf is en de spieren slap zijn, is het wel slim nog niet te beginnen met zware activiteiten, zoals duwen en trekken. Eerst het been of de arm rustig bewegen en soepel maken en dan pas weer kracht opbouwen. Bij de volgende controle bekijken we of er nog fysiotherapie nodig is.

Voor vragen over de behandeling of de voortgang kunt u contact opnemen met de gipskamer. Deze is bereikbaar tijdens kantooruren op: (070) 210 1380.
Voor spoed of buiten kantoortijden en in het weekend kunt u ook contact opnemen met de SEH: (070) 210 0000.

Hieronder geven wij u een aantal situaties waarin u contact met ons opneemt:

1. Als uw kind onverklaarbare koorts heeft.

2. Als uw kind ondanks rust, pijnstilling en geruststelling nog veel pijn ervaart.

3. Als het gips van uw kind nat is geworden.

4. Als u de hieronder weergegeven controle heeft gedaan en er één controle niet uitgevoerd kan worden.

5. Als uw kind iets onder het gips heeft gestopt.

Check 1. Controleer de doorbloeding

Dit doet u door bijvoorbeeld met een vinger op een nagel te drukken. Een nagel is normaal roze en wordt witter bij indrukken. Als u de nagel 

vervolgens weer loslaat, kleurt deze weer roze. Blijft de nagel na loslaten wit, neem dan contact op met de gipskamer.

Check 2. Controleer gevoel in teen of vinger

Raak een teen of vinger aan met bijvoorbeeld een potlood of pen. Voelt uw kind de aanraking? Dan is het goed. Heeft uw kind geen gevoel meer in de

teen of vinger? Neem dan contact op met de gipskamer.

Check 3. Controleer uw beweging

Een vermindering van beweging en kracht kan wijzen op een beknelling van de spieren. Als het bewegen echt pijn doet, neem dan contact op met

de gipskamer. Zwelling van de vingers is een nare bijwerking van gips maar niet altijd spoedeisend. Het kan ook een teken zijn van strak gips. Als de bovenstaande controles goed zijn, hoeft u zich geen zorgen te maken. Bij extreme zwelling kunt u telefonisch contact opnemen met de gipskamer.

Controleer drukplekken en/of wondjes

Een pijnlijk, branderig gevoel onder het gips kan een signaal zijn van een wondje. Als dit klachten geeft, neem dan contact op met de gipskamer.

Heeft u onderstaand stappenplan doorlopen, maar maakt u zich nog steeds zorgen? Neem dan contact op met de Gipskamer.

De gipskamer is bereikbaar:

• van maandag tot en met vrijdag
• van 8.00 tot 16.30 uur
• via telefoonnummer (070) 210 1380

Buiten bovengenoemde tijden raden wij u aan uw huisarts of het algemene nummer van het Hagaziekenhuis te bellen, (070) 210 0000.

Bij spoed kunt u contact opnemen of overleggen met de Spoedeisende Hulp van ons ziekenhuis, telefoonnummer (070) 210 2060.